Vlak voor de zomer sturen veertien organisaties een brief aan Zorginstituut Nederland. De organisaties werken samen binnen de landelijke beweging Radicale vernieuwing zorg en willen in gesprek over de aanlevering van kwaliteitsgegevens: de ‘indicatoren basisveiligheid’. Velen vragen zich sterk af of de aanlevering leidt tot het beoogde doel, sommigen hebben die informatie niet aangeleverd. Het Zorginstituut wil nu met de organisaties verder verkennen hoe het anders kan. De Nederlandse Zorgautoriteit wil de organisaties die niet aangeleverd hebben een boete opleggen, als zij de gegevens niet alsnog aanleveren.

De zorgorganisaties onderschrijven de noodzaak van goede informatie om te leren, te verbeteren en te verantwoorden. Ze willen alleen dat metingen informatie opleveren die bruikbaar is voor de eigen zorgorganisatie, cliënten, naasten en medewerkers. Op manieren die daadwerkelijk bijdragen aan waardevolle zorg. En zo, dat bijvoorbeeld zorgkantoren en inspectie daar met de informatie ook aan kunnen bijdragen. Nu geven de landelijke organisaties aan dat zij niets doen met de verzamelde gegevens. De zorgorganisaties waren dan ook blij dat Zorginstituut Nederland op hun brief reageerde met een uitnodiging voor een gesprek op 29 augustus. 

Ten koste van cliëntenzorg en werkplezier

De zorgorganisaties geven in het gesprek aan dat zij vooral vinden dat je mensen niet moet vragen om informatie aan te leveren waar zij niets aan hebben en waar niets mee wordt gedaan. Dat is verspilling van geld, tijd, innovatie, motivatie, energie, werkplezier, inzet en betrokkenheid van velen. Ten koste van de zorg voor cliënten. Dat kan toch niet? Ze zetten zich er juist voor in om het tegenovergestelde te bereiken, om ten tijde van grote maatschappelijke uitdagingen waardevolle zorg te realiseren. De zorgorganisaties werken ook al langere tijd aan alternatieve manieren van leren, ontwikkelen en verantwoorden die daar aan bijdragen.

‘Buitenboordmotor’

Zorginstituut Nederland heeft voorgesteld dat de schrijvers van de brief verder in gesprek gaan met Lea Bouwmeester (voorzitter van het proces om tot het nieuwe kwaliteitskompas te komen), die ook bij het gesprek was. Om de werkende principes van hun alternatieven in beeld te brengen en ideeën over hoe het fundamenteel anders kan. Zodat de vernieuwers als een soort ‘buitenboordmotor’ kunnen fungeren bij de uitwerking van het nieuwe kwaliteitskompas. Om de vernieuwing die daarbij noodzakelijk is aan te jagen en te kunnen experimenteren. Ten behoeve van de hele sector.

De zorgorganisaties willen daar hun tijd in steken. Op voorwaarde dat wel duidelijk wordt dat er ruimte is voor echte vernieuwing. Want als we een beetje in de oude stijl blijven werken, krijgen we meer van hetzelfde en komen we niet tot de vernieuwing die nodig is. Tijdens het gesprek werd ook aangegeven dat het zorginstituut voor het aanlevermoment in juni 2024 wil kijken wat er mogelijk is om in elk geval het komende jaar niet in dezelfde situatie terecht te komen. En om met de zorgorganisaties te regelen dat zij over verslagjaar 2023 (in 2024) niet meer aan hoeven te leveren. Wij willen natuurlijk dat dit voor alle organisaties mogelijk wordt.

Lees verder onder de foto

Boetes

Er is dus perspectief ontstaan voor de wat langere termijn. Voor de korte termijn is echter aangegeven dat de systeempartijen de huidige regels volgen. Ook na aandringen van de zorgorganisaties dat we echt een beweging van regels naar relaties te maken hebben met elkaar. En dat ze verwachten dat het niet zover hoeft te komen dat alsnog de informatie aangeleverd moet worden – bijvoorbeeld doordat de organisaties iets als een experimenteerstatus krijgen. De boodschap blijft echter: als de zorgorganisaties 17 september niet alsnog de kwaliteitsinformatie aanleveren, dan legt de NZa (Nederlandse Zorgautoriteit) een zogeheten ‘last onder dwangsom’ op. Hieruit kunnen boetes volgen. De boetes kunnen oplopen tot € 500.000 per zorgorganisatie, met alsnog de verplichting om aan te leveren. 

Onder protest

Om niet ook nog eens maatschappelijk geld naar boetes te laten gaan heeft De Posten, één van de vier organisaties die de informatie niet heeft aangeleverd, vorige week onder protest de kwaliteitsgegevens ingestuurd. Bestuurder Rick Hogenboom liet de NZa daarbij weten: “We hopen nog steeds dat de constructieve dialoog met het Zorginstituut van 29 augustus ertoe leidt dat de verplichte aanlevering van de indicatoren basisveiligheid wordt losgelaten. En dat zorgaanbieders de ruimte krijgen om in lijn met het kwaliteitskompas zelf invulling te geven aan leren, verbeteren en verantwoorden. Wij verwachten dat de uitwerking van het nieuwe kwaliteitskompas zal leiden tot andere inzichten passend bij de maatschappelijke opgave en ‘kwaliteit van bestaan’.“

Laatste jaar

Naast onze inzet voor de langere termijn, zetten we vanuit de vernieuwingsbeweging alles op alles om er met elkaar voor te zorgen dat deze contraproductieve aanlevering alsnog wordt afgeschaft. We gaan ervan uit dat Zorginstituut Nederland dit met ons voorbereidt.
Aan eerste vervolgacties wordt gewerkt. We horen dat er meer organisaties/mensen zijn die eigenlijk ook anders willen. Maar blijkbaar helpt het alleen als we met meer mensen/organisaties uitspreken dat dit echt niet langer zo kan. Dus: wie doet mee? Laat het weten, ook als je niet deelneemt aan de beweging, via een reactie onder dit bericht, een e-mail aan radicalevernieuwing@loc.nl of bel 030 – 207 4067. En hou onze media en nieuwsbrief in de gaten voor de ontwikkelingen.