Halverwege juni was een volgende stop gepland op de inspiratieroute langs onderwijsvernieuwers in het land – een initiatief uit de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg. In verband met Corona kon dit bezoek aan Amstelring en ROC TOP in Amsterdam nu niet doorgaan. Daarom bieden we je via een serie filmpjes en een artikel graag een digitale inspiratiereis aan. Deel drie van deze reis laat zien hoe goede samenwerking tussen de onderwijs- en zorgorganisaties ook in onzekere tijden een fundament kan vormen voor vernieuwing.

In de eerste twee delen van deze digitale inspiratiereis konden we horen en lezen hoe de onderwijsvernieuwing bij Amstelring en ROC TOP ook in deze moeilijke tijden door gaat. Daarnaast werd in beeld gebracht wat dat zoal vraagt van betrokkenen én hoe Corona de vernieuwing juist ook vooruit helpt. Uit de verschillende verhalen was al tussen de regels door op te merken dat samenwerking in dit project erg belangrijk blijkt. Om flexibel in te kunnen blijven spelen en om creatief te kunnen blijven zijn. In gesprek met Rita van der Hem (onderwijsmanager zorgopleidingen bij ROC TOP), komt naar voren dat die samenwerking eigenlijk heel normaal is geworden. 

Vertrouwensbasis en contact

Rita van der Hem: “We werken met vele instellingen samen. Als ROC TOP en zorgopleidingen zijn we bezig met onderwijsvernieuwing. Voordat die echt van start ging werkten we al heel intensief samen met onze collega’s van het ROC Amsterdam, zorginstelling Cordaan en Amstelring.”

Of er extra afstemming nodig is geweest om in Coronatijden de onderwijsveranderingen goed door te kunnen laten gaan? “We hadden al een heel goede vertrouwensbasis. We mogen fouten maken en successen boeken en weten elkaar vierentwintig uur per dag te contacten. Dat geldt voor de projectleiders maar ook de docentenclub en de praktijkopleiders. Ik vind niet dat we heel veel extra’s hebben gedaan in deze Coronatijd. Niet meer dan normaal.” 

Aansluitende visies

Rita van der Hem legt uit: “Dat heeft te maken met de twee visies van Amstelring op zorg en de visie van TOP op onderwijs. Kort samengevat, gaan die over ‘persoonlijk en nabij’. Dat draagt Amstelring uit naar haar cliënten en dat probeert TOP uit te dragen naar haar studenten. Dus daar was al een ‘common ground’.

Brengt de Coronatijd ook dingen die belangrijk zijn voor de toekomst?

“Ja! We versterken en veranderen elementen van de opleiding. En dat doen we omdat we graag ‘een professional van morgen’ willen afleveren. Dus iemand die helemaal up to date is en doet wat op dit moment de maatschappij, de cliënt van ons vraagt. En dat is anders dan twintig jaar geleden, want de zorg is veranderd en verandert nog steeds. Ook in deze Coronatijd is de verbijzondering van ons programma doorgegaan. Niet op alle fronten, maar wel op het onderwerp: wie ben jij als zorgprofessional? Heel belangrijk voor een student, dat ze goed weten: wie ben ik, wat wil ik eigenlijk, wat zijn mijn waarden en hoe wil ik dat gaan uitdragen naar degene die ik ga verzorgen. En dat stukje heeft in deze Corona-weken waar ze onder veel druk in de praktijk actief zijn zóveel opgebracht. Ik denk meer dan dat je een jaar lang les zou geven.” Nagenoeg alle studenten kozen ervoor om de stages in het verpleeghuis door te zetten. “Deze jonge mensen maken echt heel veel mee van de moeilijke situaties die zich in de huizen afspelen. En ze zijn echt blijven staan. Door de goede begeleiding vanuit de zorgorganisatie, maar ook door de begeleiding vanuit het onderwijs. Ze voelen wat ze kunnen betekenen en hoe ze ertoe doen, onderdeel uitmaken van een team en niet een student zijn die komt en weer gaat: het team rekent op ze. Daar ben ik heel trots op. Dat heeft ons ook doen besluiten dat een stuk of zeven studenten na de stage nog steeds elke dag komen om de zorg te verlenen. We hebben een speciaal certificaat gemaakt dat deze studenten kunnen toevoegen aan hun portfolio.” 

Versnelling

“Ik denk echt dat we deze periode zouden moeten evalueren. Wat zijn de goede dingen die we mee kunnen nemen? Ik zie in elk geval een versnelling van hoeveel je op de werkplek les kunt geven en van afstand kunt ondersteunen. Niet alles kan daar, maar we zijn denk ik wel veel sneller tot een mix gekomen.” (Zie ook de eerdere video in het kader van deze digitale inspiratiereis met Stephanie Boot (praktijkadviseur opleidingen bij zorgorganisatie Amstelring): Uitgelezen situatie om hybride leren tot zijn recht te laten komen.) “Daarnaast merken we dat docenten nu heel technisch vaardig met de computer raken, dat hadden we nooit zo snel voor elkaar gekregen zonder Corona. Want je moét nu.”

Het had ook anders kunnen lopen in deze tijd, maar de onderwijsverandering in Amsterdam gaat vol vertrouwen verder. “Ik vind het heel fijn om te kunnen zeggen dat we hoe dan ook samen verder gaan na het eerste pilotjaar. Aangepast met de verbeteringen op basis van de evaluaties. En we voegen aan de groep verzorgenden individuele gezondheidszorg (VIG niveau drie) ook een groep niveau vier-verpleegkundigen toe. Samen gaan zij het hybride leren op de locatie vormgeven. Waarbij we hopen dat niveau vier een buddy kan worden voor niveau drie en dat ze over en weer met elkaar kunnen gaan leren. Zodat hopelijk de praktijk van het onderwijs nog beter wordt.“

Fieldlabs

Zorgorganisatie Amstelring en ROC TOP werken samen in het initiatief Fieldlabs. Met nog een aantal andere partijen in Amsterdam en Almere (zie de afbeelding hieronder) werkt Fieldlabs eraan dat de ‘zorgprofessional van de toekomst’ betere kwaliteit van zorg kan bieden. In de loop van deze digitale inspiratiereis leggen betrokkenen verder uit hoe zij dat doen. 

• Deel 1 van de reis met Stephanie Boot (praktijkadviseur opleidingen bij zorgorganisatie Amstelring): Uitgelezen situatie om hybride leren tot zijn recht te laten komen. 
• Deel 2 met Alice Bakker (programmamanager Fieldlabs): Autonomie én structuur blijken nu van belang bij onderwijsvernieuwing. 
• De coördinator opleidingen bij Amstelring komt aan het woord in het nog te verschijnen deel 4 met praktijkvoorbeelden van hoe de praktijk voorop gesteld wordt in het Fieldlabs-onderwijs. Hou onze media in de gaten!

Radicale vernieuwing zorgonderwijs

Geïnspireerd geraakt? De verwachting is dat het bezoek aan de onderwijsvernieuwers in Amsterdam dit najaar opnieuw gepland wordt. Hou onze media in de gaten.

7 juli 2020: de eerstvolgende bijeenkomst van het actieteam Radicale vernieuwing zorgonderwijs! Meer informatie.

Om echt radicaal de verpleeghuiszorg te vernieuwen, moet je ook beginnen bij het onderwijs. Die ervaring hebben verschillende deelnemende zorgorganisaties in de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg en de onderwijsvernieuwers waar zij mee samenwerken. In de afgelopen jaren zijn een aantal bijeenkomsten geweest, waarin de ‘trekkers’ van onderwijsinitiatieven elkaar hebben ontmoet en de inhoud en voortgang van hun initiatieven hebben uitgewisseld. Sindsdien zoeken zij elkaar steeds vaker op in het kader van de vernieuwingsbeweging om lokaal, regionaal en landelijk krachten te bundelen voor radicale vernieuwing van ook het onderwijs. Begin dit jaar zijn ook de ministeries van VWS en OCW betrokken. Zie voor meer informatie de pagina over de landelijke onderwijsvernieuwing.

In 2019 en 2020 openen enkele van deze organisaties de deuren, om meer te laten zien van het eigen onderwijsinitiatief. Om te kunnen vertellen wat zij tot stand brengen, waarom zij dit doen, wat succesvol blijkt, tegen welke belemmeringen zij aanlopen en hoe zij deze belemmeringen overwinnen.