Annemarie de Brabander is fysiotherapeut en onderzoeker ‘Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, van regels naar relaties’ bij Topaz. Zij gaf een masterclass tijdens het congres “zoek het uit!” afgelopen februari over actieonderzoek in het verpleeghuis en bij de beweging ‘van regels naar relaties’ bij Topaz. 

De masterclass begint met een persoonlijk verhaal over haar oma, waarom ze onderzoeker wilde worden en de verpleeghuiszorg meer persoonsgericht wil maken. Het eerste gedeelte van de masterclass gaat over actieonderzoek, het bestaat uit een aantal principes. Het gaat erom een probleem uit de praktijk te onderzoeken en verbeteren, samen met bewoners, naasten en medewerkers. Om het probleem op te lossen worden er cycli gevolgd die bestaan uit de fasen: plannen, doen en observeren en reflecteren. Het bijzondere is dat mensen die meedenken in het onderzoek bewoners, naasten, medewerkers en vrijwilligers kunnen zijn. Zij kunnen uit verschillende perspectieven hun kennis en ervaring gebruiken om tot meer oplossingen te komen. Daarnaast kunnen ze delen van het onderzoek doen, bijvoorbeeld interviews en observaties, om een probleem in de praktijk beter te begrijpen. Hierdoor kan gezamenlijk de praktijk worden verbeterd. 

Aan het werk

De deelnemers van de masterclass worden aan het werk gezet om na te denken over een probleem in hun praktijk waar actie onderzoek kan worden gebruikt. Er wordt nagedacht over een onderzoeksvraag, samenstelling van mensen die meedenken en welke onderzoeksmethoden er gebruikt kunnen worden. 

Lees verder onder de foto

Het beste aansluiten

In het tweede gedeelte van de masterclass vertelt Annemarie de Brabander over de beweging van regels naar relaties bij Topaz. Over de droom achter deze beweging, om de wensen en behoeftes van bewoners, naasten en medewerkers doorgaand leidend te laten zijn. Met daarvoor meer aandacht voor de relatie tussen bewoner, naaste, medewerker en vrijwilliger.

Annemarie geeft een voorbeeld van het actie onderzoek bij Topaz. Het thema is ‘een bewoner kennen’. Een gemixte groep van zorgmedewerkers, gastvrouwen, naaste, activiteitenbegeleiders, teamcoach, teamleider en projectleider heeft nagedacht over hoe je de bewoner beter kan leren kennen. Hieruit kwam het idee om huisbezoeken te gaan doen en mocht dat niet kunnen, dan een uitgebreid kennismakingsgesprek in het verpleeghuis. Er komen tijdens de bijeenkomsten verschillende andere onderwerpen ter sprake: het dossier, informatiemappen voor de nieuwe bewoners en wat er gebeurt de eerste zes weken als een bewoner in het verpleeghuis komt wonen. Deze onderwerpen worden allemaal bekeken met het idee hoe we het beste kunnen aansluiten bij de bewoner, naaste en medewerker. Er wordt besproken wat er nodig is van een medewerker en organisatie om de bewoner beter te leren kennen. Daarnaast wat het heeft opgeleverd voor de bewoner, naaste en medewerker. 

Het laatste gedeelte van de masterclass bestaat uit het delen van praktijkvoorbeelden van wat de beweging van regels naar relaties heeft opgeleverd? Vooral het voorop stellen van wat van belang is voor de bewoner en wensen en behoeftes bespreekbaar en waar maken. Hierdoor kwamen er bijvoorbeeld een logeerbed, jacuzzi, huisdieren en konden er meer uitjes plaatsvinden voor bewoners. Als laatste werd er besproken wat nu werkend en belemmerend werkte in de beweging van regels naar relaties bij Topaz.

Het was een gevarieerd programma voor een gevarieerd publiek van zorgmedewerkers, beleidsmedewerkers en onderzoekers. De wensen en behoeftes van de deelnemers werden vooraf geïnventariseerd met als doel om hier in de masterclass aan tegemoet te komen: net zoals in de praktijk ‘van regels naar relaties’. Het waren twee volle uren wetenschappelijke informatie, praktijkvoorbeelden en inspirerende verhalen. 

Meer weten

Download hier de zeer uitgebreide presentatie van de masterclass met allerlei voorbeelden en hulpmiddelen om met actieonderzoek aan de slag te gaan.

Lees ook de blogs van Annemarie de Brabander en praktijkvoorbeelden van waar het onderzoek dat bij Topaz verricht wordt concreet zoal toe leidt, op onze themapagina over onderzoek binnen de landelijke beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg.

Met dank aan de collega van Annemarie de Brabander voor het maken van dit verslag!