De gemeente Leiden nodigt tweejaarlijks partijen uit om een onderwijsinnovatieproject in te dienen. Jessica Hilhorst van de gemeente Leiden vertelt er meer over. En Danielle Swart van het Jo Visser fonds gaat in op  een specifiek project: ‘Videobased leren voor zorgmedewerkers van de toekomst’.

Een van de thema’s van Leiden Kennisstad is het aanjagen van samenwerking tussen verschillende onderwijsinstellingen, met het doel om nog beter onderwijs te realiseren. Iedere twee jaar kunnen kennis- en onderwijspartners, met meerdere partijen samen, een onderwijsinnovatieproject indienen. De gemeente stelt hiervoor subsidie beschikbaar. (De deadline voor de volgende ronde is 9 maart 2022.) Iedereen met een innovatief plan voor het Leidse onderwijs kan een aanvraag doen via het bestuur van een Leidse onderwijsinstelling. Inhoudelijk worden er geen criteria gesteld, omdat de gemeente wil aansluiten bij wat er leeft in het onderwijs. Wel wordt van partijen die een subsidieaanvraag doen verwacht dat ze zelf mee-investeren, omdat dit zorgt voor meer eigenaarschap. Ook is het de bedoeling dat ze zich richten op een nieuw idee, product, activiteit of proces dat ze willen ontwikkelen. De subsidie is daarom echt bedoeld als aanjaagsubsidie om dit soort initiatieven op gang te helpen.

Meer samenwerking

Jessica Hilhorst werkt als beleidsmedewerker Onderwijsinnovatie bij de gemeente Leiden. Wat leveren de onderwijsinnovatieprojecten volgens haar op? “Ik denk dat er veel samenwerking is ontstaan”, stelt ze. “Kennis- en onderwijspartners zoeken elkaar op en weten elkaar steeds beter te vinden, dankzij deze projecten. Ook zijn er veel netwerken in Leiden Kennisstad, waarbij ze kunnen aanhaken. Je merkt dat daar ook steeds meer gebruik van wordt gemaakt. Met de onderwijsinnovatieprojecten worden meerdere perspectieven bij elkaar gebracht om zo samen tot beter en toekomstbestendig onderwijs te komen.”

Aanjagende en faciliterende rol

Jessica vertelt dat het formeel niet een taak van de gemeente is om de samenwerking tussen educatieve partijen (waaronder bijvoorbeeld ook musea) te stimuleren. “Maar de gemeente Leiden heeft veel mooie organisaties in de stad, waar belangrijk onderzoek gebeurt – denk bijvoorbeeld aan de Leyden Academy. De onderzoeksresultaten landen echter niet automatisch  in de eigen stad. Terwijl we dat als gemeente wel belangrijk vinden. Leiden Kennisstad heeft twee doelstellingen. Ten eerste: zorgen dat de kennis- en onderwijsinstellingen in Leiden kunnen floreren. Dus dat ze het beste onderzoek kunnen doen en het beste onderwijs kunnen geven. Het tweede doel is dat onze burgers daar maximaal van kunnen profiteren. Dat gebeurt niet vanzelf; de gemeente heeft daar een aanjagende rol in, bijvoorbeeld door bijeenkomsten te faciliteren. Zo helpt de gemeente de samenwerking op gang te brengen.”

Videobased leren

Een van de gehonoreerde projecten voor het collegejaar 2020-2021 was ‘Videobased leren voor zorgmedewerkers van de toekomst’, een gezamenlijk initiatief van Leyden Academy on vitality and ageing, mboRijnland en RVWO (zie kader onderaan). In dit project werd de videoreeks Liefdevolle zorg in de praktijk, die al eerder door Leyden Academy was ontwikkeld als bij- en nascholing voor zorgprofessionals, ingezet in het (RVWO-)onderwijs aan toekomstige helpenden, verzorgenden en mbo-verpleegkundigen. Het onderwijs is hierdoor verrijkt met digitaal materiaal en kan meer praktijkgericht en blended worden aangeboden.
Stichting Jo Visser fonds was als co-financier bij het project betrokken. Danielle Swart, manager bij het Jo Visser fonds, stelt terugkijkend dat de subsidie een mooi middel was om de samenwerking tussen de diverse partijen te concretiseren: “Ook was het prachtig dat producten die eerder waren ontwikkeld breder ingezet konden worden. Meer mensen konden de filmpjes uit de videoreeks bekijken en zien hoe mooi het is om te werken in de zorg.”

Beter opgeleide medewerkers

Jo Visser fonds is een klein vermogensfonds dat zich vooral sterk maakt voor kwetsbare ouderen. “Het vermogen is bij elkaar gespaard door leden van de rechtsvoorganger van het fonds, Vereniging Het Zonnehuis, en door donateurs”, zegt Danielle. “Het rendement kan worden gebruikt om mooie projecten en zinvolle onderzoeken te doen. Door een bedrag in te leggen helpen wij dit mede mogelijk te maken.” Jo Visser fonds is de aanjager van heel veel onderzoek binnen de Leyden Academy. “We zijn samenwerkingspartners en hebben allebei als speerpunt: onderwijsvernieuwing in de ouderenzorg, zodat je uiteindelijk beter opgeleide medewerkers hebt”, zegt Danielle. 

Kennis vertalen naar de praktijk

Het Jo Visser fonds heeft ook de Capita Selecta-Spiegelbijeenkomsten® van RVWO mogelijk gemaakt. “Tijdens die bijeenkomsten komen ervaringsdeskundigen aan het woord. Dat is enorm inspirerend, niet alleen voor studenten, maar zeker ook voor docenten, medewerkers en bestuurders”, zegt Danielle. “De bijeenkomsten zijn ook een goed voorbeeld van hoe je kennis naar de praktijk toe vertaalt en eraan bijdraagt dat – aankomende – zorgmedewerkers goed zijn voorbereid op de toekomst. De verhalen van de ervaringsdeskundigen zijn zo leerzaam (en invoelbaar) voor de toehoorders, die wat ze hiervan opsteken straks weer in de zorg kunnen gebruiken. De bijeenkomsten zijn bovendien een heel aansprekende manier om op de hoogte te blijven van innovaties.”

Vliegwiel

Inmiddels is al wel duidelijk geworden dat de samenwerking binnen het project ‘video-based leren’ loont. De filmpjes uit de videoreeks Liefdevolle zorg in de praktijk zijn dus al als educatieve clips in het (RVWO-) onderwijs aan mbo-studenten aangeboden; nu wordt gekeken hoe het materiaal ook binnen de bacheloropleiding verpleegkunde van Hogeschool Windesheim een plaats krijgt. Bovendien zal er een vergelijkbare reeks van educatieve filmpjes ontwikkeld worden over de thuiszorg. Jessica: “Dat is zo mooi aan de Onderwijsinnovatiesubsidie. Met een klein budget kan de gemeente iets helpen aanjagen, dat vervolgens een vliegwieleffect heeft.” Daar sluit Danielle zich van harte bij aan: “Deze subsidie biedt prachtige aanknopingspunten om kennis te delen en samen verder te komen.”

OVER RVWO
Radicale Vernieuwing Waarde-Vol Onderwijs® verrijkt het zorgonderwijs, zodat de zorg en ondersteuning duurzaam kunnen aansluiten bij de waarde(n) van mensen met een zorgvraag en hun naasten, én zorgprofessionals hun werk met plezier doen. De praktijk-leerroute wordt uitgevoerd door zorgorganisaties ActiVite, DSV|verzorgd leven en Topaz. (Meer informatie over RVWO lees je in de RVWO-nieuwsbrief.)

Interview: Mieke Hollander. Tekst: Femke van den Berg. Foto Danielle: Monica Stuurop. Foto Jessica: Simone Both.