Hoe zorg je ervoor dat je iedereen binnen je organisatie informeert over en betrekt bij het onderwijshervormingstraject Radicale Vernieuwing – Waarde-vol Onderwijs (RV-WO)®? En hoe bereik je dat er nóg meer oog komt voor het welbevinden van bewoners? Bij Vlietstede, een locatie van DSV|verzorgd leven, speelt de werkgroep RV-WO hierin een rol.  Rianne de Mooij vertelt.

Vlietstede, een locatie van DSV|verzorgd leven in Rijnsburg, kreeg enkele jaren geleden een make-over. Het oude gebouw ging tegen de vlakte en werd in 2016 vervangen door een modern woonzorgcentrum. “We hebben nu 24 appartementen voor bewoners met somatische aandoeningen, zoals MS, artrose of Parkinson”, vertelt locatiemanager Rianne de Mooij trots. “Daarnaast beschikken we over vier hospicekamers en twee bedden voor tijdelijk verblijf. Verder zijn er in het nieuwe gebouw vier woongroepen gecreëerd voor elk tien bewoners met de ziekte dementie. Iedere bewoner heeft een eigen zit-slaapkamer en badkamer. Daarnaast deelt elke woongroep een gezamenlijke huiskamer, waar dagelijks gekookt wordt en waar activiteiten voor bewoners zijn.”

Snelle veranderingen

Na het gebouw, wordt nu ook de manier van opleiden opgefrist. “Vanwege de veranderingen in de complexiteit van zorg is het nu tijd om de manier van opleiden hieraan aan te passen. De ouderenzorg verandert ontzettend snel en het reguliere onderwijs kan de veranderingen helaas niet bijbenen”, signaleert Rianne. “Daarom hebben we ons aangesloten bij het onderwijsvernieuwingstraject Radicale Vernieuwing – Waarde-vol Onderwijs. Drie pilotafdelingen binnen DSV doen eraan mee: een woongroep van Rustoord én een woongroep en de somatische afdeling van Vlietstede. Op iedere pilotafdeling komen vier studenten Waarde-vol Onderwijs hun praktijk-leerroute volgen. Het gaat hierbij zowel om nieuwkomers in de zorg als om eigen medewerkers die willen doorstromen naar een hoger niveau.”

“Goede dagbesteding is maatwerk”

Met het project  RV-WO hoopt DSV een betere aansluiting te realiseren tussen theorie en de praktijk. “We gaan de praktijk meer betrekken bij de inhoud van het onderwijs. En vooral willen we meer aandacht voor welzijn in het curriculum, want technische zorg staat nog te veel op de voorgrond.”

Ook nu al hebben de medewerkers van Vlietstede natuurlijk oog voor het welbevinden van bewoners, stelt Rianne. “We hopen dat zij zich niet eenzaam voelen en dat ze een daginvulling hebben, die ze als prettig en zinvol ervaren. Daarom heeft elke locatie dagbestedingcoaches aangesteld. Zij begeleiden en ondersteunen onze zorgmedewerkers en vrijwilligers bij het vormgeven van het activiteitenaanbod. Daarbij benadrukken ze steeds dat een activiteit niet altijd iets groots hoeft te zijn. Natuurlijk, sommige bewoners vinden het hartstikke leuk als je een brassband uitnodigt, zodat ze heerlijk kunnen meezingen. Of ze gaan graag samen met een vrijwilliger op pad met de duofiets. Maar anderen genieten er veel meer van als ze extra aandacht krijgen of worden voorgelezen uit de Bijbel. Goede dagbesteding is altijd maatwerk.”

“Gehoor geven aan wensen”

De studenten Waarde-vol Onderwijs leren vanaf het prille begin van hun opleiding om éérst goed te kijken naar wat een individuele bewoner wil, voordat ze de handen uit de mouwen steken. “Wil iemand graag dagelijks stipt om 10.00 uur aan de koffie zitten? Dan probeer je dit te realiseren. Maar blijft een ander liever tot 12.00 uur in bed  – bijvoorbeeld omdat hij altijd in de horeca heeft gewerkt en hij gewend is om uit te slapen – dan probeer je aan die wens ook gehoor te geven”, geeft Rianne als voorbeeld.

“Die benadering zit nog onvoldoende in ons bloed. Uit gewoonte zijn we gefocust op de klok, schieten we snel in de doe-stand en zijn we gericht op het uitvoeren van zorghandelingen. Toch willen we deze omslag wel steeds meer gaan maken. De studenten Waarde-vol Onderwijs kunnen ons helpen het goede voorbeeld te geven. Ze zullen laten zien hoe het is als je steeds consequent het welzijn van bewoners als uitgangspunt neemt. Een bijkomstig effect is dat door het opleiden van nieuwe studenten er meer ruimte ontstaat om welzijnsactiviteiten vorm te geven.”

Verbindende schakel

Als je het onderwijs vernieuwt, ook om het welzijn van bewoners meer centraal te stellen, is het belangrijk om alle relevante geledingen binnen de organisatie hierover te informeren en ze te betrekken bij het veranderingsproces. Binnen DSV heeft een interne werkgroep, waarvan Rianne de voorzitter is, hierin een rol. “Deze werkgroep RV-WO fungeert als een schakel tussen de hele projectorganisatie en de pilotafdelingen”, legt ze uit. “Thessa Groen, als deelprojectleider, maakt uiteraard ook deel uit van de werkgroep. Zij heeft veelvuldig overleg met projectleider Mieke Hollander en brengt daardoor veel informatie in de werkgroep in.”

Verder bestaat de werkgroep nog uit medewerkers van de drie pilotafdelingen: teamleiders, verpleegkundigen, verzorgenden ig, praktijkopleiders. “Zij vertellen in hun eigen werkoverleggen en teamvergaderingen wat er binnen de interne werkgroep is besproken”, aldus Rianne. “Zo bereiken we dat relevante informatie breed wordt gedeeld en er draagvlak ontstaat.”

Bijdragen aan geluk

Om de drie weken komt de werkgroep bijeen en bespreekt dan de actuele zaken. “In de zomer was dat de werving en selectie van studenten, nu de ontwikkeling van het nieuwe onderwijsmateriaal en de informatievoorziening naar medewerkers, vrijwilligers, bewoners en naasten”, vertelt Rianne.

Voor medewerkers en vrijwilligers zijn er inmiddels al twee informatiebijeenkomsten geweest. Via de cliëntenraad zijn de eerste bewoners ook al op de hoogte gesteld; voordat de studenten in november daadwerkelijk starten op de pilotafdelingen worden de overige bewoners geïnformeerd. “We vinden het hoe dan ook belangrijk om ook familieleden en andere naasten van bewoners te betrekken bij het gedachtegoed van Radicale Vernieuwing – Waarde-vol Onderwijs. Vooral, omdat we weten dat de betrokkenheid van de naasten bijdraagt aan het geluk van onze bewoners.”

Voorzien in personeelsbehoefte

Rianne hoopt dat de praktijk-leerroute ertoe zal leiden dat de nieuwe gediplomeerden straks beter voorbereid zijn op de dagelijks praktijk. “Er komen enorme personeelstekorten aan in de zorg. Binnen het project Waarde-vol Onderwijs proberen we daar met drie zorgorganisaties samen  – ActiVite, DSV en Topaz – een oplossing voor te vinden. Niet als concurrenten, maar als medestanders die samen optrekken in een krappe arbeidsmarkt. Dat is toch prachtig?”

_{Tekst: Femke van den Berg (Bureau Bisontekst). Twee bovenste beelden: DSV|verzorgd leven, Rianne de Mooij.}