Sinds eind 2020 volgen RVWO-studenten hbo-v hun opleiding bij Hogeschool Windesheim. Jasmijn de Lange vertelt hoe ze het onderwijs aan deze groep – en de samenwerking met RVWO (zie kader) – ervaart.

Jasmijn de Lange is projectleider ‘Samen opleiden’ voor mensen die de opleiding Verpleegkunde of Social Work in deeltijd doen bij Windesheim. Vanuit deze rol is zij ook de contactpersoon voor RVWO-studenten (bachelor Verpleegkunde).  
Jasmijn vindt het belangrijk dat onderwijs, zorgorganisaties en ook studenten samen optrekken bij de vormgeving van het onderwijs. “Ik denk dat je vanuit die gezamenlijkheid meer betekenisvol onderwijs kunt neerzetten”, zegt ze. “Leren doe je niet enkel in de schoolbanken. Onze studenten hebben al een werkplek, waarbinnen zij hun opleiding vormgeven. Het leerproces vindt vooral daar op de werkvloer plaats. We hebben samenwerkingstrajecten met zorgorganisaties, waarin we echt een deel van de verantwoordelijkheid voor de onderwijsinhoud delen. Daar gaat mijn hart sneller van kloppen.”

Nieuwe vormgeving van de opleidingen

Windesheim deed een jaar of 3 terug mee aan de pilots ‘Flexibilisering’, onder aansturing van het ministerie van OCW. Hierbij mogen hogescholen hun vaste onderwijsprogramma’s loslaten. In plaats daarvan stelt de opleiding eenheden van leeruitkomsten vast. Daarin staat wat studenten moeten kennen en kunnen, maar niet hoe het bijbehorende programma eruit moet zien. “We zijn uitgekomen op een flexibele vorm van deeltijdopleiden. We bieden nu zeven inhoudelijke modules en een keuzemodule. Hoe en wanneer studenten deze modules volgen, is aan hen”, licht Jasmijn toe. “We toetsen leerwegonafhankelijk. Dus het is niet zo dat een student per se een lessenreeks moet volgen, voordat zij een toets kan maken. We bieden natuurlijk wel leeractiviteiten aan die studenten helpen om te werken aan hun bekwaamheden rondom de eenheid van leeruitkomsten. Maar wellicht heeft een student in de praktijk al goede trainingen gedaan. Dan hoeft ze de lessen niet eerst te volgen om aan te tonen dat zie iets beheerst. We hebben dus expliciet aandacht voor wat een student meebrengt uit eerdere werkervaringen en opleidingen. Ik vind dat we met de flexibiliteit in modulekeuze, te volgen lessen – en er is zelfs flexibiliteit qua toetsvorm ­– nu in ons onderwijs echt recht doen aan de diversiteit van de doelgroep.”

Doorontwikkeling

Jasmijn denkt dat het onderwijs nog niet is uitontwikkeld. “Hoe kunnen we ons onderwijs zo flexibel mogelijk laten aansluiten bij de ontwikkeling die de student doormaakt in de praktijk?  Dat is een belangrijke vraag. We leiden nu op moduleniveau op, dus door middel van een clustering van thema’s. Bijvoorbeeld ‘klinisch redeneren en indiceren’. Of: ‘begeleiden van organisatieveranderingen en coaching’. Maar we zouden graag willen dat studenten de leeruitkomst van bijvoorbeeld klinisch redeneren en coaching tegelijkertijd kunnen doen, als dat beter aansluiten bij de casuïstiek en de problematiek uit hun praktijk. Dit maakt het leren nog betekenisvoller”, stelt ze. “Als je modulegericht opleidt, zitten er soms ook thema’s in die niet helemaal matchen met de praktijk van dat moment. Dat is eigenlijk zonde. Dus ik denk dat een gepersonaliseerde doorontwikkeling van ons onderwijs zeker zal bijdragen aan de ontwikkeling van studenten. Ik denk ook dat hun beroepsidentiteit zo meer tot wasdom komt.” Belangrijk is wel, dat er een bepaalde mate van ‘gezamenlijkheid’ blijft in het opleiden, benadrukt Jasmijn. “Dus dat studenten niet alleen op afstand leren en aan zelfstudie doen, maar ook van en met elkaar leren, in een leercommunity.”

Verkennende gesprekken met RVWO

In oktober 2020 voerden Windesheim en RVWO de eerste gesprekken over samenwerking. Jasmijn kijkt er met een goed gevoel op terug: “Het was interessant om  te verkennen wat de bij RVWO betrokken zorgorganisaties wensen, op opleidingsgebied. Ik vond het interessant om te kijken wat Windesheim kan bieden en te onderzoeken hoe dit aansluit bij RVWO. Windesheim heeft als standplaatsen Zwolle en Almere. Het spreekt me ook aan dat we, dankzij RVWO, nu tevens samenwerken met zorgorganisaties in het westen.”

Draai gevonden

In december 2020 zijn 24 studenten RVWO-studenten bachelor Verpleegkunde gestart bij Windesheim. Zij volgden het eerste deel van hun opleiding bij een andere hogeschool. “Ik waardeer het hoe de studenten de overstap hebben gemaakt. Dat was natuurlijk best spannend”, zegt Jasmijn. “Zij hebben zich laten onderdompelen in ons onderwijs, maar zijn tegelijkertijd kritisch gebleven. Dat is goed, dat moedigen wij ook aan.” Inmiddels hebben de studenten hun draai aardig gevonden, zien de betrokken docenten. ”Bovendien hebben we inmiddels een aantal mooie producten van studenten gezien.”
In februari is een nieuwe RVWO-groep van 10 studenten gestart bij Windesheim. “Zij  doen de opleiding vanaf het begin bij Windesheim”, vertelt Jasmijn. “Vanmorgen heb ik deze studenten een les Ethiek gegeven. Ik zag bij hen al veel morele sensitiviteit. Ik mag ze begeleiden bij hoe ze dit gaan inzetten in het bevorderen van de zorgverlening.”
In september start er weer een groep RVWO-studenten bij Windesheim.

Interprofessioneel

Binnen RVWO is ervoor gekozen om zij-instromers en doorstromers bij elkaar te zetten. “Ik zie deze interprofessionele aanpak vooral als een kans”, stelt Jasmijn. “Zij-instromers en doorstromers kunnen veel van elkaar leren en elkaar helpen. Als docent moet je natuurlijk wel goed differentiëren als je zij- en doorstromers in een groep hebt, maar dat zijn we al wel een beetje gewend. “ Ongeveer drie jaar terug zijn de opleidingen Verpleegkunde, Social Work, Sociaal werk in de zorg en Pedagogisch Management Kind en Educatie van Windesheim opnieuw begonnen met de ontwikkeling van het onderwijs. “De beroepen overlappen op veel plekken. We hebben er toen voor gekozen om, waar mogelijk, de gezamenlijkheid op te zoeken. Studenten volgen dus regelmatig samen lessen”, legt Jasmijn uit. “Voor de RVWO-studenten betekent het dat wij kijken waar ze kunnen mixen met andere studenten, bijvoorbeeld bij verrijkende lessen of supervisie, om de brede scope te stimuleren. Voor docenten betekent deze manier van opleiden natuurlijk dat zij goed moeten kunnen afstemmen op de verschillende achtergronden van studenten. Daarin blijven we ons professionaliseren.”

Inhoudsgedreven

Jasmijn kijkt met een positief gevoel naar de samenwerking tussen RVWO en Windesheim. “Ik ervaar dat we positief en inhoudsgedreven werken. De mensen van RVWO stralen veel commitment en besef van urgentie uit om veranderingen te bewerkstelligen. Die strijdlust vind ik prachtig. RVWO voedt ons bovendien met nieuwe thema’s. En ook met expertise vanuit de betrokken zorgorganisaties en met veldexperts. Dat vind ik zinvol; er komen daardoor meer voorbeeldfiguren in de lessen.” Jasmijn ziet dat Windesheim en RVWO steeds meer dezelfde taal spreken. “We raken steeds beter op elkaar ingespeeld. Het is een mooie samenwerking, die hopelijk nog lang zal blijven duren!”

Over (de visie van) Jasmijn de Lange
Jasmijn is verpleegkundige. Ze werkte onder meer in de ouderenzorg en psychiatrie. Bovendien studeerde zij ook filosofie en zorgethiek. “Ik vind het belangrijk om de zorg in de eerste plaats te beschouwen als een relationeel proces”, zegt ze. “Voor mij schuilt de  betekenis van het leven erin dat je in relatie staat tot elkaar, in de zorg en in de maatschappij. Natuurlijk, regels, protocollen en zorgsystemen zijn ook belangrijk. Maar relaties staan centraal. De mens die zorg nodig heeft en zijn naasten zijn het belangrijkst, die moet je niet uit het oog verliezen.”
Haar persoonlijke opvattingen sluiten naadloos aan bij Windesheim, vindt Jasmijn. “In mijn werkcontext worden mijn overtuigingen breed gedeeld. Er is binnen Windesheim eenzelfde visie op wat goede zorg is en goed onderwijs.”

OVER RVWO
Radicale Vernieuwing Waarde-Vol Onderwijs® vernieuwt het zorgonderwijs, zodat de zorg en ondersteuning duurzaam kunnen aansluiten bij de waarde(n) van mensen met een zorgvraag en hun naasten én zorgprofessionals hun werk met plezier doen. De praktijk-leerroute wordt uitgevoerd door zorgorganisaties ActiVite, DSV|verzorgd leven en Topaz. (Meer informatie over RVWO lees je in de RVWO-nieuwsbrief).

Interview: Mieke Hollander. Tekst: Femke van den Berg. Foto Jasmijn: Erik Buis. Foto bovenaan: Pixabay.