Onder­zoeksresul­taten voor praktijk: van bewustzijn naar reflectie naar actie

Bij Topaz wordt allerlei praktijkgericht onderzoek gedaan in het kader van Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, van regels naar relaties. Wat gebeurt er in de dagelijkse praktijk en hoe ervaren de betrokkenen dit? Onderzoekers van Topaz vertelden erover tijdens een levendig kenniscafé. Dat Topaz 9 november met het Universitair Netwerk voor de Care sector Zuid-Holland (UNC-ZH) organiseerde. Een verslag.

Topaz is een van de zorgorganisaties in het hart van de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg. Als ambassadeur delen zij actief hun bevindingen met anderen in het land. Doel van Radicale vernieuwing is dat wat van waarde is voor bewoners van verpleeghuizen, naasten en medewerkers, steeds opnieuw uitgangspunt kan zijn van het leven, wonen en zorg. In de praktijk staan vaak nog regels, protocollen en systemen voorop. Radicale vernieuwing vraagt dan ook vernieuwing in de breedste zin van het woord. Op alle niveaus in en om de organisatie. Topaz zet onderzoek in om deze beweging van regels naar relaties te ondersteunen.

4 onderzoekslijnen

Topaz zet hiervoor diverse typen onderzoek in. Naast kwantitatief ook vooral kwalitatief onderzoek. “Verhalen van de mensen om wie het gaat zijn steeds belangrijker.” Aldus de onderzoekers, “ook in onze verantwoording over hoe we werken aan kwaliteit van zorg en bijdragen aan de kwaliteit van leven van mensen.” Het in beeld brengen hoe daaraan gewerkt wordt en wat wel en niet werkt, helpt bewustwording en reflectie hierover in de organisatie. En zo de capaciteit om doorgaand te kunnen werken aan optimale zorg en welzijn.

Naast structureel onderzoek naar tevredenheid en ervaren kwaliteit van zorg, is bewust de keus gemaakt om ook actie-onderzoek te doen, dossier-onderzoek én verder verdiepend en verbredend onderzoek rondom thema’s passend bij Radicale vernieuwing. Zoals relaties tussen bewoners, naasten en medewerkers; persoonsgerichte zorg en ‘voortdurend contact van mens tot mens’.

In beweging

Naast vele rake inhoudelijke bevindingen en creatieve aanpakken (uitgebreid na te lezen via de downloads onderaan), kwam in het kenniscafé steeds naar voren dat de manier waarop het onderzoek wordt georganiseerd ook bijdraagt aan de beweging waar de organisatie aan werkt. Medewerkers worden bijvoorbeeld gestimuleerd en ondersteund zelf bij te dragen aan onderzoek. Zoals een kok, die mensen ging interviewen om meer te weten te komen over behoeften en wensen van bewoners. Naar aanleiding van en om in te zoomen op signalen, dat er andere wensen voor het avondeten waren. “Zo gaat het echt leven” en “medewerkers kunnen zo zelf ontdekken, inzien en reflecteren”, waren reacties van bezoekers. “Zo betrek je mensen ook meer bij het onderzoek en resultaten.” “En bij de beweging.”

Een andere vorm via welke Topaz onderzoeksresultaten laat beklijven ten behoeve van de dagelijkse praktijk, is door medewerkers, familie en bewoners te betrekken bij totstandkoming van onderzoeksrapporten. Of bij tussentijdse reflecties. En ook door met hen om de tafel te gaan om met verbeterpunten die in onderzoek naar voren komen aan de slag te gaan. Zoals het realiseren van meer variatie in avondmaaltijden. Daarvoor moesten uiteindelijk organisatiestructuren en werkwijzen aangepast worden, plus een afweging om hier meer financiën voor uit te trekken.

Inspanning loont

Deze insteek van het onderzoek vergt dus wel de nodige inspanning. En ook flexibiliteit van de onderzoekers zelf. De insteek zou op allerlei fronten ook nog meer kunnen opleveren weten de Topaz-onderzoekers. Maar het brengt al veel op, dat is wel te merken aan de levendige voorbeelden en enthousiaste reacties van bezoekers. En niet in de minste plaats doordat de onderzoekers aangeven: medewerkers en bewoners maar ook medewerkers en familie leren elkaar beter kennen. Door de investering in hun onderlinge relaties komen ieders behoeften en wensen daarin meer voorop te staan.

Downloaden en meer

• Kijk op www.radicalevernieuwing.nl/vvt/deelnemers/topaz voor informatie over hoe Topaz radicaal vernieuwt
• Presentatie Kenniscafé
• Poster ‘Personal attention is essential‘ – Onderzoek Josine Engels
• Poster ‘Continuously in contact‘ – Josine Engels
• Poster 4 onderzoekslijnen Topaz
• Infographic Onderzoek relaties – Josine Engels
• Factsheet Onderzoek Verschillende visies op persoonsgerichte zorg – Evelien de Raad
• Flap-over met antwoorden bezoekers op de vraag: ‘Wat is er nodig om onderzoeksresultaten om te zetten in blijvende acties?’
• Blog Topaz-onderzoeker Annemarie de Brabander over haar veranderende rol
• Meer onderzoek in de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg

Contact?

• Onderzoeker Annemarie de Brabander is bereikbaar via a.debrabander@topaz.nl
• Evelien de Raad: evelienderaad@hotmail.com
• Josine Engels: j.engels@topaz.nl