Ruimte voor dementie: de deuren gaan open

Geplaatst op 7 april 2022

Tot voor kort dachten we er niet eens over na. Mensen met dementie, die opgenomen werden in een verpleeghuis, kwamen al gauw achter een gesloten deur terecht. Waarom ook niet? Dan blijven ze veilig op hun plek, er kan beter op ze gelet en dus beter voor ze gezorgd worden. En ze veroorzaken geen risico’s voor zichzelf en anderen. Maar wat een tijd lang heel vanzelfsprekend leek, is het al enige tijd niet meer. In een aantal gevallen, zoals bij enkele woonzorgcentra van Sensire, zijn de deuren definitief van het slot. En sinds het najaar van 2021 kent de beweging Radicale vernieuwing zorg een Actieteam Ruimte voor dementie dat zich hard maakt voor een Nederland waarin voortaan de regel geldt: ‘open, tenzij’. Siham Sbai (Raffy | Lâle | De Leystroom) en Daphne Mensink (Sensire) vertellen over ‘hun’ actieteam en de muren die doorbroken moeten worden om dat doel te bereiken.

Dit artikel verscheen eerder in Zicht op vernieuwing – deel 5.

Waarom altijd: het huis dicht, tenzij?

Siham: “Ik ben van origine verpleegkundige en sinds twee jaar kwaliteitsadviseur. Ik werkte altijd op een woongroep met bewoners met somatische klachten en zo nu en dan op een groep met bewoners met dementie. Daar zag ik regelmatig situaties dat bewoners beperkt werden in hun vrijheid. Dat er gezegd werd: ‘Ja, maar u bent net al naar het toilet geweest …’ Dat vond ik altijd heel moeilijk. Toen moest de Wet zorg en dwang geïmplementeerd worden en vroeg ik me af: hoe dan? Het zit in mijn natuur om te doen wat belangrijk is voor een bewoner. Als iemand naar buiten wil, moet dat toch kunnen? Het is toch niet heel raar, dat iemand met dementie buiten aan het wandelen is?”

Daphne: “Ik kom vanuit de DemenTalent-projecten waarbij mensen met dementie als vrijwilliger weer een plek in de maatschappij krijgen. Daardoor ben ik altijd bezig met de vraag hoe we vooral kunnen kijken naar de mens met zijn mogelijkheden, en niet zijn beperkingen. Toen ik bij Sensire startte met de beweging Radicale vernieuwing zorg dacht ik al: we moeten eigenlijk de deuren openzetten. Waarom hebben we altijd ‘het huis dicht, tenzij’, waarom is het niet ‘open, tenzij’? Daar hebben we toen ook veel over gesproken. Op sommige woningen gingen mensen wel naar buiten, wandelen in het dorp, dat soort dingen. Maar écht overal de deur openzetten, is niet gebeurd. Totdat we samengingen met Sutfene. Dat was al actief gestart met ruimte voor dementie, geïnspireerd door een verpleeghuis in Duitsland. In Duitsland beslist de rechter of iemand achter gesloten deuren verblijft. Hier in Nederland beslissen wij als VVT (verpleeg- en verzorgingshuizen en thuiszorg, red.) daarover en ligt de verantwoordelijkheid dus bij de zorgprofessional.

Bij Sutfene hebben ze op een gegeven moment besloten dat bij alle woningen de deuren opengingen ‘tenzij’. Dat past helemaal binnen de beweging Radicale vernieuwing zorg, vond ik, want je gaat heel erg uit van de mens, van wat die nodig heeft. Het onderwerp gaat me ook echt aan het hart. Toen heb ik gezegd, dat ik graag een rol wilde spelen om dit binnen de hele organisatie voor elkaar te krijgen, ook omdat ik Sensire goed ken. En ik bedacht dat het een mooi thema zou zijn voor een actieteam.”

Lees het verdiepende verhaal over de totstandkoming van dit actieteam: “We moeten als maatschappij überhaupt anders gaan kijken naar ouder worden.”

Ruimte voor dementie bij Raffy | Lâle | De Leystroom en Sensire

Hoe pakken de mooie ideeën over herwonnen vrijheid eigenlijk uit in de praktijk? Een kort gesprek met Wijnie Nieboer, regieverpleegkundige bij Sensire (voorheen Sutfene), en Miriam Luijsterburg (verzorgende IG) en Simone de Wijs (sociaalpedagogisch hulpverlener in het Team Onbegrepen Gedrag), allebei van Raffy | Lâle | De Leystroom.

Lees: Alle deuren open?

Download artikel als PDF

Lees meer artikelen over:

Praat mee!

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

‘Droom van de beweging nog groter gewor­den’
> Serie video's

Deelnemende organisaties

Platform deelnemers

Alle deelnemers

Nieuwsbrief

  • * Heb je onze nieuwsbrief eerder ontvangen en je afgemeld? Meld je dan aan via webmaster@loc.nl
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Click to access the login or register cheese