Op 19 mei wisselen 22 vertegenwoordigers van cliëntenraden uit 12 organisaties die deelnemen aan de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg ervaringen en inzichten uit over de eerste versoepeling van bezoekersregeling in verpleeghuizen. We delen voorbeelden die uitgewisseld worden, voor iedereen die er mogelijk baat bij kan hebben.

1 juli is een volgende (online) bijeenkomst van cliëntenraden: 13:30 – 15:00 uur. Wil je meer informatie of deelnemen? Neem graag contact op via radicalevernieuwing@loc.nl of 030 – 207 40 67.

Op initiatief van voorzitter centrale raad

Binnen de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg zijn er 4 organisaties die sinds 11 mei met één locatie meedoen aan de eerste verruiming van de bezoekregeling. Dit zijn Topaz, Zonnehuisgroep Amstelland, Sensire en Woonzorggroep Samen.

Een voorzitter van een centrale cliëntenraad vertelt over het initiatief voor de beeldbelbijeenkomst op 19 mei: ‘Wij willen deze bijeenkomst organiseren voor vertegenwoordigers van de cliëntenraden van deze organisaties, maar ook van de andere organisaties in de beweging die nog niet meedoen aan deze verruiming. Het doel is van elkaar te horen hoe de eerste ervaringen zijn. Wat gaat goed en wat zijn de vraagstukken, kijkend naar de visie die we in de beweging hebben? (Namelijk om het welzijn van mensen steeds uitgangspunt te laten zijn.) Welke rol hebben de cliëntenraden nu? Op deze manier kunnen we elkaar inspireren en van elkaar leren.

Tiske Boonstra, adviseur bij LOC Cliëntenraden, begeleidt de bijeenkomst. Vanaf 25 mei zal de bezoekersregeling ook voor andere locaties worden verruimd, die vrij zijn van het corona-virus. De plannen daarvoor moeten door de organisatie worden gemaakt in overleg met de cliëntenraad, de ondernemingsraad en specialist ouderengeneeskunde.

Per woongroep keuzes maken

Voor bewoners zijn de afgelopen weken heftig. Er was geen sprake meer van vrijheid, de deur was op slot. Nu is het goed om per woongroep samen met bewoners en familieleden geleidelijk weer de deur open te doen. Er is blijdschap hierover, maar ook terughoudendheid en angst voor een volgende uitbraak van Corona. Er wordt aangegeven dat er begrip is voor de maatregelen, die zijn genomen. Maar ook dat het goed is dat binnen een raamwerk van afspraken voor de hele organisatie nu per woongroep keuzes gemaakt kunnen gaan worden. Wat kan in welke woongroep wel en wat niet? Er zijn grote verschillen wat per locatie en woongroep mogelijk is.

Men ervaart hoe belangrijk communicatie met bewoners en familie is. Het lijkt soms wel of familieleden meer van slag van zijn dan de bewoners zelf. Maar het is voor bewoners dikwijls ook niet te begrijpen dat er geen bezoek meer kan komen. Zoals een vader die iedere dag bezoek kreeg van zijn kinderen. Zij namen hem mee naar buiten. Het is voor hem niet te begrijpen dat dit niet meer kan.

Effect verschilt per bewoner

Familieleden komen nu weer vaker op bezoek. Bewoners vergelijken de situatie soms met de TBC van vroeger, zij weten wat besmettelijkheid is uit vroeger tijden. Het wordt duidelijk dat bewoners allemaal verschillend zijn, de situatie heeft op iedereen een ander effect. Een bewoner, die een groot gezin heeft, mist nu bijvoorbeeld enorm de aanloop van haar kinderen en kleinkinderen. En dan kan er nu nog maar één contactpersoon komen!

Valkuilen eerste verruiming?

Een van de organisaties doet nog niet mee met de eerste verruiming van de bezoekersregeling, maar bereidt al wel het plan voor na 25 mei voor. De bijeenkomst is een uitgelezen kans om van anderen te weten te komen: wat zijn de valkuilen gebleken bij de eerste verruiming, wat hebben jullie over het hoofd gezien? Vanuit een van de pilotorganisaties wordt verteld dat familieleden op een aangewezen plek naar de bewoners werden gebracht. Bij aankomst bleek de bewoner weggegaan te zijn, dit werkte niet. De looproutes zijn soms ook te ingewikkeld (voor familieleden).

Belangrijk is dat de looproutes in de locatie veilig zijn. Bij een van de pilotorganisaties is een coördinator actief die de kwetsbare punten in de verruimde bezoekersregeling in de gaten houdt. Dit wordt dan na een week geëvalueerd. Voor de veiligheid wordt hier ook met chirurgische mondkapjes voor familieleden gewerkt, hier zorgt de organisatie voor. Toch geven niet alle veiligheidsmaatregelen een goed gevoel. Het klopt niet voor je gevoel als je als bewoners en familieleden afstand moet houden, als je op bezoek komt.

“Het is voor iedereen nieuw en het is de kunst met elkaar naar de mogelijkheden te kijken.”

Bij een van de organisaties die niet aan de pilot meedoet is op het moment van de bijeenkomst alleen nog bezoek mogelijk achter plexiglas. Het geeft veiligheid, maar voelt onwerkelijk. Er zijn looproutes naar drie geschikte bezoekplekken in huis, familie wordt hier heen gebracht. De kapel bleek heel geschikt. Ook een andere organisatie maakt plannen voor na 25 mei. De cliëntenraad pleit daar voor een stappenplan, waarbij je stappen kunt terugzetten als het mis gaat. Het is voor iedereen nieuw en het is de kunst met elkaar naar de mogelijkheden te kijken. 

Verlichting zorgteams

In dezelfde organisatie begeleiden de activiteitenbegeleiders de bezoekers in huis, dat geeft verlichting aan de zorgteams. Bij weer een ander verpleeghuis wordt bezoek ontvangen buiten de ‘zorgpieken op de dag’ en helpen de artsen en paramedici mee in de zorgteams om de teams te ontlasten. Bij nog een ander verpleeghuis zijn het de medewerkers van de dagopvang, die de bezoekers opvangen. Iedereen kan zich goed voorstellen dat ook vrijwilligers een goede rol kunnen vervullen. Iedere organisatie heeft enorm veel vrijwilligers, zij komen nu niet in huis.

‘Wat is híer nodig en mogelijk?’

Heldere communicatie tussen de organisatie en cliëntenraden is belangrijk. In de ene organisatie ontvangt de cliëntenraad alleen informatie, in de andere organisatie denkt de cliëntenraad echt mee in de mogelijkheden die er zijn. Het gaat goed als je het samen het gesprek hierover voert, dat vraagt van iedereen in deze tijd extra inzet. Het gaat om de balans tussen vrijheid en veiligheid. Nu ligt vanzelfsprekend de focus op veiligheid, maar wat is veilig? En wat is voor een bewoner vrijheid? Dat is voor iedere bewoner en zijn naaste anders. Er moet nu weer op deze manier het onderling het gesprek aangegaan kunnen worden: voor wie zijn de beperkingen te veel en heeft bijvoorbeeld bezoek nodig? Wie is er juist nog bang om bezoek te ontvangen of op bezoek te gaan? De cliëntenraad kan de ruimte nemen om dit gesprek aan te gaan: wat is hier, in deze woongroep en in deze locatie, mogelijk? Het gaat om maatwerk. Er is voorlopig een landelijke bezoekersregeling, maar daarbinnen kan op maat per locatie het gesprek gevoerd worden over de mogelijkheden van verruiming.

‘Hoe kun je voorbereid zijn?’

Vanuit een van de deelnemende verpleeghuizen wordt gepleit voor een evaluatie van deze afgelopen periode. Hoe kun je in iedere organisatie leren, om voorbereid te zijn op een mogelijke tweede golf van het corona-virus of op een mogelijke andere crisis. En welke nieuwe inzichten levert het op, ook voor na de corona-tijd? Een andere deelnemer beaamt dit: het is goed om het kwaliteitskader verpleeghuiszorg te blijven hanteren. als cliëntenraad kun je aan de bel trekken, om met elkaar het overleg te voeren over wat nu kan en om te leren voor de toekomst. Je kunt als cliëntenraad dan ook beter uitleggen aan anderen, waarom bepaalde keuzes worden gemaakt. Nog een andere deelnemer sluit hierbij aan: natuurlijk moet de organisatie het voortouw nemen, maar wel in wisselwerking met de cliëntenraad. De cliëntenraad moet meegenomen worden in de keuzes die gemaakt worden. 

Bij een van de verpleeghuizen heeft de cliëntenraad hiervoor een vaste aanpak. Bij elke voorstel vanuit de organisatie wil de cliëntenraad weten: wat betekent dit voor de bewoners, wat voor de naasten en wat voor de medewerkers? De samenwerking valt of staat met de wens van de organisatie het niet alleen te doen.

Overweldigend

Het gaat niet overal zo. Door de crisis lijkt het alsof het kwaliteitskader of de uitgangspunten van de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg niet meer tellen. De crisis is zo overweldigend. Het vraagt dan meer kracht en een actieve vraag: betrek ons hierbij. Een van de organisaties vertelt dat het overweldigende gevoel ook komt door de snelheid waarin beslissingen moeten worden genomen. Er is iedere week overleg, maar soms moeten er zo snel stappen worden genomen, dat over de stappen gestruikeld wordt. Korte lijnen, elkaar kunnen vinden is belangrijk. 

Vervolg

De bijeenkomst sluit af met veel waardering voor het initiatief van de centrale cliëntenraad van een van de verpleeghuizen. De cliëntenraadsleden zijn het er over eens dat het een goed idee is om over enkele weken weer op deze manier via beeldbellen bij elkaar te komen. 1 juli is de volgende bijeenkomst: 13:30 – 15:00 uur. Wil je meer informatie of deelnemen? Neem graag contact op via radicalevernieuwing@loc.nl of 030 – 207 40 67.

Meer weten

LOC heeft zich heel actief ingezet om samen met landelijke beroeps- en brancheorganisaties een handreiking te maken voor de bezoekersregeling. Deze is te vinden op www.clientenraad.nl/publicaties. Als er vragen zijn, kan gebeld worden naar de vraagbaak: telefoon 030 – 284 32 00. Of gemaild worden naar vraagbaak@loc.nl

Als een cliëntenraad een bezoekersplan wil delen met anderen, heel graag! Dat kan via de reacties hieronder of via www.radicalevernieuwing.nl/praat-mee. Of neem contact op met d.dronkert@loc.nl of 06 15 14 95 85.