Zelfgekozen manieren van meten van kwaliteit

Uit verschillende windstreken reizen vernieuwers woensdagochtend 3 juli af naar het Noord-Brabantse Dongen, waar deelnemer Mijzo gevestigd is. Een flinke tijdsinvestering voor sommigen uit de landelijke beweging Radicale vernieuwing, maar die betaalt zich terug. De tweede dialoog van dit jaar over nieuwe manieren van leren en verantwoorden van kwaliteit van zorg en leven scherpt de gedachten, biedt nieuwe concrete mogelijkheden en perspectief op een toekomstbestendige ouderenzorg. 

Gastvrouw en Mijzo-bestuurder Mireille de Wee vertelt tijdens de opening van de dialoogbijeenkomst: “Naar aanleiding van eerdere gesprekken tussen deelnemers aan Radicale vernieuwing en Zorginstituut Nederland zijn deze dialooggesprekken in het land georganiseerd. Systeempartijen kijken er samen met de zorgorganisaties naar een andere manier van leren en verantwoorden, passend bij de geest van het nieuwe kwaliteitskompas. Dialogen, die aanzetten tot anders werken in de zorg en daarmee ook iets anders vragen van de systeempartijen. Want als we allemaal blijven doen wat we deden vanuit de traditionele rollen dan wordt transformeren lastig.”

De Wee vertelt verder: “Jammer is dan ook dat de vertegenwoordigers van systeempartijen op het laatst niet aanwezig zijn. Ook het zorginstituut, omdat we als zorgorganisaties besloten hebben de indicatoren basisveiligheid over meetjaar 2023 niet aan te leveren. En juist daar zit onze pijn. We zijn niet dwars, we zijn juist super hard bezig de zorg te transformeren en dat te doen dat waarde toevoegt. We willen samen met de systeempartijen, zoals VWS, inspectie, zorginstituut en verzekeraars zichtbaar maken hoe het ook anders kan.”

“Ze vragen ons om ‘de plek der moeite’ op te zoeken, maar doe dat dan zelf ook,” zegt een andere bestuurder, verbaasd dat de partijen er niet zijn om deze gelegenheid aan te grijpen om te leren over wat de vernieuwing vergt. 

Stappen verder

Naast de teleurstelling geven aanwezige bestuurders ook aan: dit laat in ieder geval zien dat we een duidelijk punt hebben gemaakt, verwijzend naar onze actie ‘Stop de paarse krokodil’, waar inmiddels 61 zorgorganisaties uit het land aan meedoen. Meer dan vijftig zorgorganisaties leveren de verplichte indicatoren basisveiligheid (kwaliteitsinformatie) dit jaar niet aan. De overigen hebben het zorginstituut laten weten dit te overwegen. 

De zorgorganisaties onderschrijven de noodzaak van goede informatie om te leren, te verbeteren en te verantwoorden. Ze willen alleen dat metingen informatie opleveren die bruikbaar is voor de eigen zorgorganisatie, cliënten, naasten en medewerkers. Op manieren die daadwerkelijk bijdragen aan waardevolle zorg. En zo, dat bijvoorbeeld zorgkantoren en inspectie daar met de informatie ook aan kunnen bijdragen. Nu geven de landelijke organisaties aan dat zij niets doen met de verzamelde gegevens. Dat is verspilling van geld, tijd, innovatie, motivatie, energie, werkplezier, inzet en betrokkenheid van velen. Ten koste van de zorg voor cliënten. 

Gelukkig weten we dat met de komst van het nieuwe kwaliteitskompas deze indicatoren losgelaten zijn, vanaf volgend jaar hoeft deze informatie officieel niet meer aangeleverd te worden. Mireille de Wee: “We zijn al jaren bezig met de transformatie en de bedoeling van het kwaliteitskompas. Als we al weten dat deze indicatoren daar geen rol meer in spelen, laten we dan de ogen en energie richten op de toekomst.”

“Dus laten we met elkaar doorgaan vanuit de bedoeling van waaruit we dit gestart zijn, want daar gaat het om”, klinkt het in het zaaltje van de Brabantse zorgorganisatie. “Daarom is Radicale vernieuwing super belangrijk,” vult de Mijzo-bestuurder aan. “Als wij elkaar vasthouden in deze beweging, dan denk ik dat we wél stappen verder kunnen komen. Dit kan alleen als je het met elkaar doet.”

Zelfgekozen manieren van meten van kwaliteit

Na een uitgebreide presentatie over de strategie van Mijzo krijgen de deelnemers een presentatie over het kwaliteitsmodel van Mijzo. Mijzo heeft dit model zelf ontwikkeld, met zelfgekozen manieren van meten van kwaliteit, vertelt Mijzo-adviseur beleid en kwaliteit Else-Mieke van der Linden. En dat is weer gekoppeld aan alle strategische vraagstukken en de maatschappelijke opgave binnen de organisatie. Mireille de Wee licht toe: “Daarbij hebben we een bewuste keuze gemaakt voor welke dingen wij nodig hebben om te leren en ontwikkelen en verbeteren, maar ook om te verantwoorden.” Die metingen vergen best nog de nodige tijd, maar omdat die toegesneden zijn op de eigen organisatie(-doelen) ervaren de mensen bij Mijzo dat het de investering waard is. Wat de metingen in kaart brengen, helpt bij het voeren van het gesprek over de stand van zaken: waar staan we, zijn we op de goede weg? Wat zijn successen en wat kunnen we nog anders doen? Aldus de nodige medewerkers die actief aan de bijeenkomst deelnemen – van verpleegkundigen tot HR-medewerkers tot zorginnovatoren. 

Lees verder onder de foto

De Mijzo-bestuurder weet verder: “In het ‘Mijzo-venster’ volgen we belangrijke ontwikkelingen die bijdragen aan de transformatie van de ouderenzorg. Dus als we reablement implementeren, zien we dan ook daadwerkelijk dat mensen langer zelfstandig worden? Of als we technologie implementeren, zien we dan ook daadwerkelijk dat mensen langer zelfstandig kunnen blijven of dat het arbeidsbesparend is? En als we leven in vrijheid belangrijk vinden als fundament voor eigen regie, wordt dat dan ook daadwerkelijk gerealiseerd op locaties? Zijn de deuren open? En natuurlijk willen we ook weten hoe tevreden cliënten zijn en hoe betrokken medewerkers zijn. Dit Mijzo-venster stelt ons in staat zicht te houden op de effecten van de strategie en belangrijke indicatoren te volgen, waarvan we ook daadwerkelijk vinden dat die bijdragen aan de toekomst van de ouderenzorg.”

Mijzo heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd om de metingen te transformeren van vooral normatieve naar vooral narratieve manieren van meten van kwaliteit. Met aandacht voor dat wat belangrijk is voor cliënten en naasten, maar ook voor medewerkers. Naast die verhalen van mensen wil Mijzo ook via cijfers zicht houden op bepaalde zaken, maar niet zonder toelichtingen op die cijfers. Mijzo kijkt daarbij zelf naar wat voor de missie van de organisatie belangrijke indicatoren zijn. Omdat het meten van bijvoorbeeld de indicatoren basisveiligheid geen meerwaarde oplevert voor het leren, ontwikkelen én verantwoorden – en zelfs ten koste gaat van cliëntenzorg en werkplezier – heeft Mijzo die niet meer in de metingen opgenomen. 

De informatie uit alle kwartaalmetingen (de ‘Mijzo-vensters’), wordt elk jaar in een jaarbeeld gegoten. Mijzo maakt daarnaast niet ook nog andere vormen van verantwoording, zoals specifiek op het gebied van kwaliteit, dit is het enige.

‘Buiten je bubbel’

De werkwijze van Mijzo biedt veel gespreksstof. Deelnemers die een behoorlijke reistijd investeren om mee te kunnen doen, ervaren dat die wel de moeite waard is. Buiten je bubbel uitwisselen over deze essentiële onderwerpen met andere vernieuwers is gewoon heel belangrijk, wordt aangegeven.

Ook de mensen van Actiz die deelnemen én actief betrokken zijn bij het nieuwe Kwaliteitskompas, zijn weer enthousiast over de praktijkvoorbeelden die besproken worden. En willen die ook weer in hun netwerk onder de aandacht brengen als voorbeelden van wat er mogelijk is.

Uit de levendige gesprekken tussen de deelnemers komt merkbaar de meerwaarde naar voren om met elkaar mee te kunnen denken over de vragen waar een ieder voor staat. Om te kunnen komen tot oplossingen die echt passen bij je eigen organisatie en de mensen om wie het daar draait. “Dit geeft energie om te werken vanuit wat cliënten graag willen,” aldus een van de deelnemers. Ook de ruimte om elkaar kritisch te kunnen bevragen helpt daarbij, de neiging is groot om snel tevreden te zijn en toch het systeem leidend te laten zijn – in plaats van mensen en wat zij nodig hebben. Dan helpt het als mensen om je heen met je meedenken wat er mogelijk is om echt dingen te doen die de zorg transformeren.

Vervolg

De volgende onderzoekende dialoog van dit jaar is al gepland:

• 15 oktober bij Vereen in Zwolle (10.00 tot 12.30 uur)

Meedoen

We horen dat er meer organisaties/mensen zijn die eigenlijk ook anders te werk willen gaan op dit gebied. Laat het ons weten, ook als je niet deelneemt aan de beweging: radicalevernieuwing@loc.nl of 030 – 207 4067.

Meer weten

Meer over onze inzet voor alternatieve manieren van leren en verantwoorden lees je hier