De Paarse Krokodil: Aanzet tot veran­dering

Laten we er samen voor zorgen dat we in transformatie niet steeds het oude én het nieuwe naast elkaar blijven doen. Dat leidt alleen maar tot bureaucratie, frustratie en verlies van energie. En het remt de zo nodige vernieuwing in de zorg. Onze collega’s in de zorg en de mensen die aan onze zorg zijn toevertrouwd zijn daar als eerste de dupe van. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van ons allemaal om patronen van bureaucratie bespreekbaar te maken en steeds te doen wat echt waarde toevoegt. Makkelijker gezegd dan gedaan, daarom hebben we vanuit de beweging Radicale vernieuwing een actie op touw gezet waarvan we merken dat die helpt om handelingen die geen waarde toevoegen te herkennen en te stoppen. 

Heb je ooit vastgezeten in een reeks formulieren en telefoontjes om iets simpels voor elkaar te krijgen? Dan heb je waarschijnlijk kennisgemaakt met de “paarse krokodil”, het ultieme symbool van bureaucratische absurditeit.

De term “paarse krokodil” komt uit een bekende reclamespot van verzekeringsmaatschappij OHRA. In deze reclame probeert een moeder in een zwembad een verloren, paarse opblaaskrokodil van haar dochter op te halen. Hoewel de krokodil duidelijk zichtbaar achter de baliemedewerker staat, moet de moeder een hoop onnodige formulieren invullen. De slogan “Zó simpel kan het zijn” benadrukt hoe OHRA eenvoudiger en klantvriendelijker wil zijn in tegenstelling tot omslachtige procedures.

Zo absurd als deze situatie lijkt, zo realistisch is deze helaas ook. Veel te vaak gaan we mee in bureaucratische onzin. Of zoeken we in stilte olifantenpaadjes en ‘work-arounds’. Terwijl we aan alle kanten wel voelen dat het ‘de omgekeerde wereld is’, die alleen leidt tot frustratie en afleidt van wat echt belangrijk is. Om dit te doorbreken moeten we moedig zijn en beter nog: sámen moedig zijn. 

Stop de Paarse Krokodil

De actie #stopdepaarsekrokodil van de beweging Radicale vernieuwing wil bureaucratische absurditeiten zichtbaar maken en aanpakken. Een goed (of eigenlijk niet zo goed!) voorbeeld is de jaarlijkse verplichte aanlevering van kwaliteitsgegevens door verpleeghuisorganisaties. Deze gegevens zouden moeten helpen bij leren en verbeteren, maar worden al heel lang als nutteloos ervaren. Vorig jaar hebben 13 deelnemers van de beweging aangegeven dat dit moet stoppen door de indicatoren in dat jaar niet aan te leveren. 

Ondanks goede gesprekken en toezeggingen vanuit de overheid om ruimte te maken voor vernieuwing, lukt dat tot nu toe niet. Daarom hebben dit jaar inmiddels al ruim meer dan 50 zorgorganisaties besloten deze gegevens niet meer aan te leveren, als symbool voor de noodzaak van vernieuwing.

En tegelijkertijd zoeken we in de beweging naar waardevolle alternatieven, door te leren van de ervaringen bij deelnemers over wat wél waarde toevoegt voor leren en rekenschap geven. Dat kenmerkt de beweging Radicale Vernieuwing ook: niet alleen roepen hoe niet, maar ook bedenken hoe dan wel. 

De Grotere Opgave

Het gaat niet alleen om het voorbeeld van de kwaliteitsgegevens. Transformeren binnen bestaande systemen is taai. De regels domineren, polderen heeft de overhand, olietankers laten zich maar langzaam verplaatsen, maar de grote opgave waar we voor staan vraagt iets anders van ons. Samen hebben we lef nodig om de noodzakelijke transformatie te faciliteren en door te zetten.

Het is dan ook onze verantwoordelijkheid om patronen van bureaucratie bespreekbaar te maken en steeds te doen wat echt waarde toevoegt. Durven veranderen, zelfs als dat moeilijk is. Door samen te werken en vertrouwen en ruimte te geven, kunnen we de noodzakelijke transformatie in de zorg voor elkaar krijgen.

Een Samenleving die gaat over Waardevol leven

De actie van het niet aanleveren van indicatoren is een symbool voor de bredere verantwoordelijkheid om bureaucratie te bestrijden en de zorg echt te richten op de bedoeling: een samenleving waar iedereen weer mee kan doen. Waar mensen elkaar helpen en waar de publieke diensten weer kunnen doen waar ze voor bedoeld zijn. Met een overheid die er voor alle mensen is.

Hoewel een ontmoeting met een paarse krokodil frustrerend is, kan het ook een aanzet zijn voor verandering. Door bewust te zijn van obstakels en manieren te vinden om ze te overwinnen, kunnen we er allemaal aan bijdragen dat wat we doen écht betekenisvol is. Dus de volgende keer dat je een paarse krokodil ontmoet, weet dan dat je niet alleen bent. En wil je aansluiten bij Radicale vernieuwing om samen paarse krokodillen op te sporen: wees welkom. Dan kunnen we samen moedig zijn!

Bij de afbeelding: Deelnemers aan de beweging Radicale vernieuwing gingen tijdens de halfjaarlijkse ontmoeting van de beweging, aan de hand van dit ‘dierentuinbordje’ in gesprek over paarse krokodillen die ze tegenkomen in hun praktijk, hoe deze te herkennen en hoe deze te temmen.