Leydraden; baanbrekend gesprek over kwaliteit 

Verandering in de zorg is broodnodig, dat weten we allemaal. Maar hoe die verandering van de grond komt is vaak ongrijpbaar. Vaak komt een nieuwe werkwijze of idee haast onopgemerkt tot stand. De Leydraden, leidraden voor betekenisvolle en basiszorg van De Leyhoeve (zie ook https://www.loc.nl/nieuwsberichten-LOC/regels-begrijpelijk-maken), is een kwaliteitshandboek dat door professionals van De Leyhoeve zelf geschreven is. Dit is een mooi voorbeeld van een op het oog kleine ontwikkeling met de potentie van een transformatie in de ouderenzorg.

Het gesprek

Op een maandagmorgen in april was er een bijeenkomst in Utrecht. Thema was ‘De Leydraden’. De Leyhoeve is een organisatie in de kern van Radicale Vernieuwing Verpleeghuiszorg, een beweging in de ouderenzorg, gefaciliteerd door LOC Zeggenschap in zorg. Aan tafel die dag zaten mensen van De Leyhoeve, het Ministerie van VWS, Zorginstituut Nederland, de Inspectie, LOC en belangenverenigingen Verenso en V&VN.

Bijzonder aan deze bijeenkomst was dat de agenda niet bepaald was door een beleidsmedewerker van het Ministerie. Die was opgesteld door een bestuurder, zorgprofessional en cliëntenraadslid van De Leyhoeve. Door mensen uit de zorg. De inhoud was ook bijzonder; er was geen beleidsdocument dat over de zorg ging, maar Leydraden die in de zorg gebruikt gaan worden. Concrete praktijk dus, met als doel meer waarde-volle zorg te realiseren. Zorg waarbij de relatie tussen mensen centraal staat. Daarbij zijn De Leydraden door onder meer cliënten, naasten en zorgprofessionals geschreven. Meestal worden de richtlijnen opgesteld door landelijke organisaties. En toch waren alle grote landelijke organisaties aangeschoven om naar dit handboek te kijken en met De Leyhoeve na te denken over het gebruik ervan.

De uitkomst

Het gesprek was eerlijk en optimistisch; “het gaat erom dat mijn moeder gelukkig is, en dat kan als wij in de zorg ruimte krijgen om onnodige lijstjes los te laten”. Maar ook met scherpe randjes; “we kunnen niet zomaar professionele rollen loslaten, dan gaat noodzakelijke expertise verloren”. Uitkomst van het gesprek was dat de zorgprofessionals van De Leyhoeve met huiswerk naar huis gingen en hun Leydraden duidelijker op papier gaan zetten.

Een andere, hoopgevende, uitkomst is dat de landelijke organisaties hun hulp aanboden aan De Leyhoeve bij de ontwikkeling van De Leydraden. Landelijke organisaties die mensen uit de praktijk van de zorg helpen in de kern van hun werk. Een ervaren medewerker van VWS verwoordde het als volgt: “Een aantal jaren geleden was het ondenkbaar dat we op deze directe en praktijkgerichte manier het gesprek zouden aangaan”.

Een heel mooi signaal dat er echt iets aan het veranderen is. Dat de kern van de zorg, het contact tussen een bewoner, naaste en professional, leidend wordt. Zo mochten we binnen Radicale Vernieuwing Verpleeghuiszorg getuige zijn van een op het oog normale bijeenkomst, die toch baanbrekend te noemen is.