Toekomstvisie Jeugd: Zo kan het beter volgens jongeren, ouders en profes­sionals

In de toekomst hebben we een samenleving waar mensen voorop staan en wat zíj belangrijk vinden. Vanuit de lokale gemeenschap zorgen we er met elkaar voor dat iedereen van jongs af aan maximale zeggenschap over zijn leven kan hebben. Het uitgangspunt is optimale gezondheid en welbevinden van elk mens. Dan kan iedereen bijdragen – zoveel als hij kan. 

Tijdens actiedagen in 2022 en 2023 bundelen mensen in het netwerk Radicale vernieuwing jeugdzorg krachten en werken zelf aan alternatieven voor de vastgelopen jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Heel veel blijkt anders te kunnen. (Groot)ouders, jongeren, cliëntenraadsleden en ervaringsdeskundigen geven vooral aan: in de ondersteuning van kinderen en jongeren is nu geen aandacht voor de oorzaken die maken dat hun ontwikkeling ernstig in de knel komt. Dan kán die ondersteuning van jeugd en gezinnen ook niet werken. Mensen komen hierdoor (extra) in moeilijkheden. We hebben een aantal kernoorzaken in kaart gebracht, van hoe het zover kan komen. En dat brengt ons ook op het spoor van oplossingsrichtingen. 

Kompas

We merken dat er steeds meer vraag is naar de in kaart gebrachte oplossingen. En dat er breed behoefte is aan een visie op hoe kinderen en jongeren ondersteund kunnen worden in hun ontwikkeling, die verder kijkt dan onze huidige (zorg)systemen nu nog doen.

Daarom hebben we met een bredere groep betrokkenen – onder wie ook meer jeugdzorgprofessionals – onze analyse, visie en voorstellen verwerkt in een Toekomstvisie Jeugd. De komende tijd scherpen we die aan met jongeren, cliënten-/jongerenraden, ouders, professionals en bestuurders en we maken er een publieksversie van. Zodat de Toekomstvisie Jeugd nog breder gedragen kan worden. En we, met de visie als kompas, elkaar kunnen helpen in onze zoektocht om de werkelijke problemen op te lossen. Zoals kinderen, jongeren en ouders die ervaren. De Toekomstvisie vormt ook een belangrijke basis voor waar we in de praktijk aan werken met de beweging Radicale vernieuwing jeugdzorg. Hieronder een samenvatting van de Toekomstvisie.

Denk & doe mee!

Wat vind jij van onze Toekomstvisie Jeugd? Laat graag een reactie achter onderaan deze pagina, dan nemen we die mee in het aanscherpen voordat we er een boekje van maken.
Wil je in de praktijk meebouwen aan deze visie? Dan kun je ons ook een e-mail sturen (rvjeugdzorg@loc.nl) of bellen: 030 – 284 3200. Vast bedankt!

Van in de kaders passen naar behoeften

Talentontwikkeling, zelfontplooiing, het belang van jeugd voor de samenleving, het VN-verdrag voor de rechten van het kind, het zijn allemaal zaken die niet meer weg te denken zijn uit onze cultuur. Tegelijkertijd zijn de systémen van de samenleving (zoals het schoolsysteem, ons zorgsysteem en overheidssysteem) nog gebaseerd op het uitgangspunt van eeuwenoude tradities dat mensen zich vooral moeten aanpassen aan heersende normen en gebruiken. Onze systemen zijn nog niet toegesneden op waar mensen echt behoefte aan hebben (om hun talenten optimaal in te kunnen zetten).

In de samenleving van de toekomst is het de normaalste zaak en essentieel dat we steeds (leren) aansluiten op de behoeften, verlangens en mogelijkheden van onszelf en anderen. En zo ook op de rechten van mensen. In de ondersteuning van de jeugd zijn kinderen en jongeren het uitgangspunt. (Biologische) ouders en jeugdigen zelf spelen steeds een centrale rol. 

“Dat is een kostbare samenleving. In geld uitgedrukt zou die wel eens minder kunnen kosten”

Mensen willen zich ‘gezond’ voelen in de meest brede zin van het woord: fysiek, geestelijk en maatschappelijk. En wat dat dan precies is, is per mens verschillend, want mensen hebben hun eigen waarden. Die bepalen wat ze belangrijk vinden en wat niet. Als we aandacht hebben voor dat wat we belangrijk vinden, dan voelen we ons gelukkig. Dan kunnen we optimaal van betekenis zijn voor onszelf en voor anderen en optimaal bijdragen aan de samenleving. Oók als iemand een moeilijke periode doormaakt of in een lastige gezinssituatie verkeert. Als iemand zorg of ondersteuning nodig heeft. Ook dan wil je dat er aandacht is voor wat voor jou belangrijk is. Als er aandacht is voor jouw behoeften en mogelijkheden, kun je ook optimaal bij (blijven) dragen aan de samenleving.

Zin geven aan je leven: waardevolle zorg

Deze grote verschuiving in onze samenleving – van een focus op dat mensen in de kaders moeten passen, naar een focus op aansluiten op behoeften, waarden en mogelijkheden van mensen – vergt iets van iedereen in alle domeinen van de samenleving. We ondersteunen mensen daarom van jongs af aan om, waar dat maar kan, zelf verantwoordelijkheid te leren nemen voor het eigen leven. Om een leven te leiden dat past bij ieders eigen unieke behoeften, verlangens en mogelijkheden. En om te werken aan een toekomst waar mensen van dromen.

Daartoe creëren we overal omgevingen om (samen) te leven, spelen, wonen, leren en werken, waar iedereen geïnspireerd en uitgedaagd kan worden om op zijn eigen manier te groeien en ontwikkelen. De zorgsector kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren door mensen te ondersteunen zich zo gezond mogelijk te voelen (in meest brede zin). De zorg houdt zich straks dus niet alleen meer bezig met mensen hun ziekte of problemen. De gezondheidszorg wordt steeds meer een voorzorgsysteem, in plaats van vooral een nazorgsysteem. 

Gezonde samenleving

Hulpverleners gaan vanuit gelijkwaardigheid met de ander op zoek: wie en wat is ervoor nodig dat kinderen zichzelf kunnen zijn? Veel problemen worden straks buiten de jeugdzorg opgelost. In het dagelijks leven, thuis, op school, in de buurt en op het werk vinden we met elkaar oplossingen voor problemen van jonge mensen – en voor hoe we hun dromen tot leven kunnen wekken. De zorg draagt bij aan het ontwikkelen van deze zorgzame gemeenschappen en gezonde samenleving. Mensen willen met plezier in de jeugdzorg werken, de huidige personeelsproblematiek behoort tot het verleden.

Al talloze welwillende en initiatiefrijke mensen, (burger)organisaties en samenwerkingsverbanden spannen zich ervoor in om deze visie op de zorg en samenleving van morgen in de praktijk te brengen. Zij worden meer en meer ondersteund met ruimte en middelen, want het vergt veel van iedereen. Verbindende inspiratieplekken zijn essentieel.

👀 Lees of download hieronder de uitgebreide Toekomstvisie Jeugd (de printversie met opgemaakte voorpagina en samenvatting kun je hier downloaden)

🔗 En volg ons op sociale media: Radicale vernieuwing jeugdzorg