Help, (g)een bur­gerinitiatief in mijn wijk! Actieteam Zorgzame gemeenschap­pen op locatie

‘Help, er is een burgerinitiatief in mijn wijk! Of juist nog geen!’ Met dit thema biedt de bijeenkomst op 18 maart bij burgerinitiatief Langer Zelfstandig Leven Oegstgeest ruimte. Ruimte voor mensen van zorgorganisaties, systeempartijen en burgerinitiatieven om te ontdekken hoe ze elkaar kunnen versterken. Want dat gaat nog niet vanzelf.

Op 18 maart zijn we vanuit de beweging Radicale vernieuwing (een initiatief van LOC) met zo’n 40 mensen te gast in Oegstgeest bij burgerinitiatief Langer Zelfstandig Leven. Het heeft onder andere al een ‘Vitality Club’ opgeleverd (een zichzelf organiserende ‘club voor en door vijftig-plussers om samen te sporten en bewegen om gezond en fit oud te worden’). Het burgerinitiatief heeft ook aan de wieg gestaan van de ‘Oegstgeester Hofjes’ en is nu gestart met ‘Voorzorgcirkels’, vertelt bevlogen initiatiefnemer en gastheer Guus Bannenberg. Hierbij is ook verbinding gelegd met ‘Club Oegstgeest’ én met de dienstverlening van Zorghulp (partner binnen de Participatiecoalitie waar ook LOC onderdeel van uitmaakt). Daarnaast is het burgerinitiatief trekker van het pact ‘Zeker Thuis in Oegstgeest’. Daarin werken alle maatschappelijke organisaties op het gebied van zorg, welzijn en wonen samen, gesteund door de gemeente. 

Locatiemanager: “Gewoon opzoeken wat er in de wijk al is, uitproberen en leren”

Dit alles komt nu samen in de doelstellingen voor ‘Zorgzame buurten’ in Oegstgeest: 1) veilig en toekomstbestendig wonen in eigen buurt; 2) zorg naar de buurt in plaats van de buurt naar de zorg; 3) activiteiten en burenhulp voor en door de buurt. Bouwstenen hierbij zijn buurtnetwerken, buurtkamers en wijkteams en dus nauwe samenwerking door genoemde partijen. De gewaardeerde sociaal makelaar van de gemeente, die in alle buurten in Oegstgeest bij het buurtoverleg met formele en informele partijen aan tafel zit, is ook betrokken.

Verbinding met de zorg

De beweging Radicale vernieuwing werkt aan een zorg en samenleving waar mensen voorop staan, en niet regels, protocollen, systemen of andere belangen. Frank Kodden, bestuurder van deelnemer Vereen (ouderenzorg) en een van de trekkers van actieteam Zorgzame gemeenschappen, zegt aan de start van de bijeenkomst: “Wij kunnen ons vanuit de zorg niet bewust genoeg zijn van onze eigen tekortkomingen in hoe we kijken naar de wereld. We zijn toch geneigd om te denken dat wij het wel weten. En om aanbodgericht – vanuit het systeem – aan te sluiten bij wat er al is. Daarmee verdringen we ook dat wat bloeit en groeit en komt de potentie van waar mensen in wijken waar wij komen aan werken niet volledig tot zijn recht. Dus is mijn onderzoekende vraag: hoe kunnen we op een goede manier kijken naar wat er al gebeurt en daar de aansluiting mee maken? Zodat we uiteindelijk die samenredzaamheid volledig gaan ondersteunen, faciliteren.”

Tegelijkertijd zijn er ook vernieuwers uit andere zorgorganisaties die deelnemen aan de vernieuwingsbeweging naar het dorpscentrum in Oegstgeest gereisd, die ook positieve ervaringen hebben met het opstarten van zorgzame buurten vanuít de zorgorganisatie. Maar die ook zoekende zijn hoe die initiatieven meer door de mensen uit de dorpskernen zelf opgezet en gedragen zouden kunnen worden.

‘In dienst van de maatschappij’

Het pand van een van de woonlocaties van vernieuwer Gemiva (gehandicaptenzorg), staat in dezelfde wijk als waar de pilot Zorgzame buurten begin dit jaar gestart is. Locatiemanager Anita Meijer: “Ik ben daar achter gekomen, doordat één van onze vrijwilligers in het bestuur van Langer Zelfstandig leven zit. Ik hoorde over de plannen en dacht: daar moet ik bij zijn! Want ik wilde dat we ook aan zo’n voorzorgcirkel zouden kunnen bijdragen. Met de buurtbewoners (waaronder bewoners van Gemiva) samen kijken wat er nodig is en hoe we daarin kunnen ondersteunen.” En dan blijkt heel veel mogelijk. Alleen al het beschikbaar stellen van ruimtes van de zorgorganisatie voor initiatieven van buurtbewoners als een burendag, maakt dat er relaties ontstaan. Degene die de vraag voor de burendag stelde is intussen een wandelclub gestart met zo’n tien cliënten die het ontzettend leuk vinden om met haar op pad te gaan.

“Community building is ontzettend belangrijk om in te investeren,” weet Meijer. “Inclusie is een van mijn taken, ik werk in dienst van de maatschappij. Gewoon opzoeken wat er in de wijk is, uitproberen, leren.” Ook een aanwezige zorgkantoormedewerker beaamt dat het van belang is dat organisatiebelangen en prikkels in dienst komen te staan van de (lokale) samenleving en wat mensen nodig hebben. Nu is dat meestal nog anders.