Al sinds 2017 zet Isabelle van der Wijk zich in voor Radicale vernieuwing zorg in het verpleeghuis en thuis. Sinds 2021 als coördinator van deze landelijke beweging. 1 juni dit jaar neemt Vera Jansweijer het coördinatorschap van haar over. Ook zij raakte al eerder betrokken.

In 2017 gaat de beweging Radicale vernieuwing zorg in het verpleeghuis en thuis officieel van start. In datzelfde jaar sluit Isabelle van der Wijk aan, als deelnemer vanuit zorgorganisatie Viattence. Isabelle: “Zo heb ik mogen ervaren dat een ontmoetingsplek als deze zeer betekenisvol kan zijn. Het heeft mij verder geholpen om binnen mijn eigen werk en privé tot anders denken en doen te komen.“

“In 2021 heb ik het deelnemerschap vanuit een zorgorganisatie verruild voor de coördinatie van de landelijke beweging. Ik heb mogen ervaren dat we nog veel te doen hebben in een zorg waar regels, protocollen en het medisch model jarenlang het uitgangspunt zijn geweest.“

Zorgen voor geluk

Isabelle ziet dat de inspanningen vanuit de vernieuwingsbeweging niet zonder resultaat blijven. “Radicale vernieuwing heeft er afgelopen jaren mede aan bijgedragen dat er landelijk meer aandacht is gekomen voor de positie van de mens die zorg nodig heeft. In de beweging organiseren we de zorg zo, dat mensen er gelukkiger van worden: mensen en hun behoeften en relaties als startpunt.“

“Ik heb mij er mede voor ingezet dat we continu starten vanuit dat uitgangspunt. Ervaring leert namelijk dat je dan met hele andere inzichten en oplossingen komt.” Als voorbeeld noemt ze resultaten van het actieteam ‘Vrijheid en veiligheid voor het levensgeluk van cliënten’. In plaats van een focus op vooral weer nieuwe regels en bureaucratie bij de invoering van de Wet zorg en dwang, besloten betrokken zorgorganisaties om de nieuwe wet aan te grijpen als kans. Namelijk om hun visie (het levensgeluk van cliënten) verder vorm en inhoud te geven. Medewerkers krijgen daar energie van en de opgedane inzichten van dit actieteam zijn intussen terechtgekomen in voorstellen van de minister, die volgend jaar de Wet zorg en dwang aan gaat passen.

Zoeken en volharden

Isabelle vertelt verder: “De kracht van de beweging zit ‘m in het volharden en verduren, dat we ons niet terugtrekken wanneer het spannend wordt. Dat je in de complexiteit waar we mee te maken hebben continu samen op zoek gaat naar datgene wat betekenisvol is voor de ander.”

“De beweging regelt en voedt zich deels zelf. De ervaring leert ook dat de beweging een ankerpunt nodig heeft. Als deelnemer heb je veelal geen idee hoeveel werk er nog wordt verricht door LOC – de ondersteuner van de beweging. Het steeds weer stellen van kritische vragen; continu de juiste stakeholders zoeken om beweging mogelijk te maken; heel goed luisteren wat een deelnemer of stakeholder inbrengt of nodig heeft om een volgende stap te zetten; kijken waar een haakje zit waar iemand op kan aansluiten. Maar ook de alertheid wanneer je slimme verbindingen tussen mensen mogelijk kunt maken. Het is een continue zoektocht hoe je als coördinator waarde kunt toevoegen. Dat Radicale vernieuwing zorg nu haar zevende levensjaar ingaat zonder enige subsidie bewijst voor mij toch wel de meerwaarde ervan.”

“Onze gezamenlijke focus kan nog meer komen te liggen op hoe we kunnen werken aan een samenleving waarin alle mensen tot hun recht komen. Hoe je dat dan doet en wat dat betekent voor de zorg, temidden van grote vraagstukken over bijvoorbeeld personeel en geld, is waar we elkaar op dit nieuwe kruispunt in de beweging kunnen ondersteunen, inspireren en versterken.“ 

Lees verder onder de foto

Isabelle blijft betrokken. “Vol vertrouwen draag ik mijn stokje over aan Vera Jansweijer. Maar ik stop zeker niet met de betrokkenheid bij het gedachtegoed. Ik ga iets dichter naar de praktijk en zal als programmamanager bestuurlijke regiotafel Noord-Veluwe, de droom verder brengen.”

Nieuwe coördinator

Vera Jansweijer leerde Radicale vernieuwing kennen toen ze werkzaam was bij het VWS-ministerie. Voor de beweging was ze daar contactpersoon. Opgeleid als bioloog – “ik heb echt in een witte jas in een laboratorium gestaan” – is ze als adviseur in de zorg gaan werken. “Van daaruit ben ik me meer en meer gaan ontwikkelen in de veranderkundige- en de samenwerkingskant. Wat ik meeneem als bioloog is mijn nieuwsgierigheid en dat ik graag een experiment aan ga. Complexiteit trekt me. Als je bezig bent met vernieuwing zijn dat handige eigenschappen.” 

“De rode draad door de opdrachten die ik doe is samen werken aan betekenisvolle vernieuwing. Daar heb ik bijvoorbeeld ook aan gewerkt bij het Zorginstituut en bij Vilans, in het programma Waardigheid en trots als coach in verpleeghuizen.” Nu is Vera als ZZP’er ook actief in de jeugdzorg en ziekenhuiszorg.

“Ik ga nu helpen zorgen voor zo goed mogelijke verbinding en hopelijk heel veel nieuwe grote en kleine stappen in de beweging naar Waardevol leven en betekenisvol werken. Naast samenwerken is op tijd iets doen, tot actie komen ook belangrijk. En dit waar nodig ook ‘groot’ en opvallend maken en verbinden met anderen. Dit doe ik graag op lerende en creatieve manieren, zodat de manieren waarop we te werk gaan ons ook inspireren en in de toekomst blijven helpen vernieuwen.”

We moeten volgens Vera fundamenteel anders naar de zorg leren kijken. “Goed kijken welke plek zorg in onze samenleving heeft. Zouden alle zorgvragen wel daadwerkelijk zorgvragen moeten zijn? Ouderenzorg zelf heeft daar ook een rol in, door het juist niet te snel en teveel naar het professionele zorgdomein te trekken, maar steeds meer in samenhang met mensen in wijken en buurten te onderzoeken hoe je samen goed voor de mensen in dat gebied kunt gaan zorgen.”