Hoe kijken de deelnemers van Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg terug op de coronaperiode? Op een periode waarin regels dominant waren en botsten met mensen? En wat betekende deze periode voor het gaan van regels naar relaties: een wens die we met elkaar delen.

Ook de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) keek terug op de coronaperiode, middels dit eindejaarsessay over Coronamoe(d). Voorzitter van de Raad, Jet Bussemaker, deelde de opbrengsten van de Raad op 1 juni middels een online inspiratiebijeenkomst voor deelnemers binnen de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg. Ze gaf een beschouwing op de beweging en plaatste deze in een brede maatschappelijke context.

Gelijke uitgangspunten

Het is bijzonder om te zien en ervaren dat de adviezen die de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving geeft aan de regering middels het essay zo uitgaan van dezelfde uitgangspunten en visie die de deelnemers van de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg met elkaar delen. Van de behoefte om mensen centraal te stellen en niet de systemen. Van de waarde van mensen, voor zichzelf en voor anderen. Tijdens de bijeenkomst kwamen de adviezen van de RVS en de visie van de beweging dan ook heel mooi samen. Er werd gesproken over het belang deze visie steeds als uitgangspunt te nemen, om hierover de dialoog te blijven voeren met elkaar en om te luisteren naar verschillende waarden en perspectieven en deze te willen afwegen.

De bijeenkomst werd georganiseerd door Anton van Mansum en Sander Verschure (van vernieuwer Surplus), Marthijn Laterveer en Marie-Antoinette Bäckes (LOC Waardevolle zorg), in samenwerking met Stannie Driessen en Willemijn van der Zwaard van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving.

Beschouwing

Jet Bussemaker begon de bijeenkomst met een heldere beschouwing: “Terugkijkend op de coronaperiode kunnen we stellen dat we op verschillende niveaus anders moeten gaan werken. Want alleen meer ruimte en meer zeggenschap is richtingloos als je niet weet waar je op gaat sturen. Je moet weten waar je die ruimte en zeggenschap voor gaat gebruiken. Het vraag om anders denken, anders kijken, anders sturen en anders verantwoorden.”

De beschouwing van Jet Bussemaker is terug te kijken via onderstaande video en volgt die vier stappen. Waarbij ze teruggrijpt op het eindejaarsessay van de Raad over Coronamoe(d). De vraag van dit essay: hoe houd je de waarden en verschillende perspectieven van betrokkenen in het vizier, ook als het spannend en complex wordt? Een antwoord hierop komt in de vorm van vijf routes. Die relevant zijn in coronatijd, maar zeker ook daarbuiten. De vijf routes: alternatieven door reflectie, wendbaarheid vergroten, kwetsbaarheden erkennen, bouwen aan gedragen besluiten en leren in onzekerheid.

De voorbeelden die Jet Bussemaker schetst in haar beschouwing laten zien dat deze routes al volop worden toegepast in de organisaties binnen radicale vernieuwing verpleeghuiszorg. Tegelijkertijd zijn ze geen eindstation of garantie voor succes; er volgen in de praktijk steeds opnieuw vragen en dilemma’s uit. In de deelsessies die volgen op de beschouwing van Jet Bussemaker maakten de deelnemers deze met elkaar expliciet.

Deelsessies

Per route uit de essay was er een deelsessie. Aan het begin van iedere sessie werd kort herhaald waar de route over gaat en wat die zou kunnen opleveren. Dit werd geïllustreerd met overdenkingen uit laatste editie van Zicht op vernieuwing. Vervolgens gingen deelnemers hierover met elkaar in gesprek en werden ervaringen, ideeën en suggesties besproken. In dit verslag delen we beknopt de routes, de overdenkingen en de belangrijkste uitkomsten vanuit de discussieleiders.

Reflectie

Na afloop van de deelsessies blikte Jet Bussemaker samen met de deelnemers terug op de opbrengsten en inzichten. Enkele waardevolle citaten van deelnemers: “Het is belangrijk om als mensen in een organisatie een heldere visie als ijkpunt te hebben waar je steeds – met elkaar – over spreekt: doen we het goed en doen we het goede?” en “Sommige dingen moet je strak willen organiseren, zoals iedere dag vijf minuten de tijd nemen om te reflecteren.” De reflectie is hieronder terug te zien.

Nabeschouwing

We vroegen drie deelnemers na afloop van de bijeenkomst om te delen wat de inzichten zijn die zij meenemen in hun organisatie, in hun werk en/of mogelijk delen met collega’s, cliënten, bewoners, naasten of familie. In onderstaande nabeschouwing komen aan het woord: Anton van Mansum (initiatiefnemer voor deze bijeenkomst en bestuurder Surplus), Elly van der Wijk (programmamanager Leyhoeve Zorg) en Jef Mol (bestuurder van Santé Partners).