Foto: Mieke Hollander (initiatiefnemer Radicale Vernieuwing Waarde-vol Onderwijs® (RVWO)) overhandigt de publicatie van het actieteam aan Marcelis Boereboom (ministerie OCW). RVWO is één van de initiatieven die in de publicatie beschreven worden en maakt actief deel uit van het landelijke vernieuwingsnetwerk.

Al bij de start van de beweging ‘Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg, van regels naar relaties’ werd aangegeven: je kunt alleen radicaal vernieuwen als het zorgonderwijs mee-vernieuwt. Zodanig dat ook zorgonderwijs naadloos aansluit bij de maatschappelijke behoeften. Intussen vormen verpleeghuizen en onderwijsorganisaties een actief netwerk, hebben zij een publicatie uitgebracht en de ministeries van VWS en OCW nauw weten te betrekken.

In de beweging Radicale vernieuwing verpleeghuiszorg (ondersteund door LOC) zetten enkele tientallen verpleeghuizen zich in voor zorg waarin mensen het belangrijkst zijn. En niet de regels, protocollen of gewoonten. Bij de invulling van de zorg gaat het om wat er speelt binnen de relatie van de mensen die zorg nodig hebben, hun naasten en de zorgverleners. Dit betekent dat iedereen die in de zorg werkt, met passie moet kunnen werken en verantwoordelijkheid durft te nemen. Als de verpleeghuiszorg op deze manier vernieuwt, kan het niet anders dan dat het zorgonderwijs hierin volgt. Dat is belangrijk voor studenten, voor zij-instromers en voor her- en bijscholing van bestaande medewerkers. Medewerkers blijven zo voor de verpleeghuiszorg behouden en er komen nieuwe medewerkers bij.

“Zorgonderwijs naadloos aansluiten bij maatschappelijke behoefte”

De publicatie die de beweging uitbracht (zie www.radicalevernieuwing.nl/praktijk/rvz), beschrijft vier voorbeelden van verpleeghuizen, die bereid zijn geheel vanuit deze maatschappelijke behoefte te organiseren. Ook als dit ingrijpende gevolgen heeft voor hun eigen organisatie. Het zorgonderwijs vernieuwen zij samen met onderwijsorganisaties, die zich hiervoor ook ten volle willen inzetten. Wetende dat het ook voor hen vergaande consequenties heeft. Docenten worden rechtstreeks naar het leven in het verpleeghuis gebracht. Bewoners, naasten en burgers uit de directe omgeving zijn bij het onderwijs betrokken. Bijvoorbeeld door zelf les te geven. Medewerkers vervullen de rol van werkbegeleider. VWS-minister Hugo de Jonge heeft de publicatie eind 2019 bij Topaz in Noordwijkerhout in ontvangst genomen. De Jonge reageerde positief op het initiatief om verpleeghuizen en onderwijsorganisaties die met elkaar aan deze vernieuwing willen werken, te stimuleren en te ondersteunen.

Tekst gaat verder na de foto.

Opbouw vernieuwingsnetwerk

Zoals te lezen op de themapagina over onderwijs op ons sociaal platform (www.radicalevernieuwing.nl/themas/onderwijs), wordt er al langer gewerkt aan de ontwikkeling van dit netwerk. Dat hier veel animo voor is, blijkt maar weer uit een bijeenkomst eind 2019 waar dertien deelnemende zorgorganisaties in de beweging een actieteam hebben gevormd. Zij gaan samen met ‘hun’ onderwijsorganisatie(s) verder leren en ontwikkelen en willen een bredere beweging tot stand brengen om het zorgonderwijs radicaal te vernieuwen. De verwachting is dat deze groep de komende maanden zal groeien. VWS heeft intussen een subsidieaanvraag van LOC goedgekeurd. Met deze subsidie kan LOC de opbouw van dit netwerk extra stimuleren en ondersteunen door ervaringen en goede voorbeelden op te halen, te verspreiden en partijen met elkaar te verbinden.

Maatwerk voor iedereen

De organisaties binnen de beweging vinden het al langere tijd van groot belang om ook het betreffende ministerie nauw te betrekken bij de onderwijsvernieuwing. We hebben gemerkt hoe helpend het is dat het ministerie van VWS de beweging moreel steunt. Ook bij het oplossen van knelpunten in wet- en regelgeving. Het OCW-ministerie kan eenzelfde functie vervullen voor het onderwijs. En samen met VWS knelpunten oplossen die zich voordoen op het snijvlak van zorg en onderwijs.

Daarom waren we verheugd dat een vertegenwoordiging van het actieteam op 30 januari de publicatie aan Marcelis Boereboom kon overhandigen, directeur-generaal bij het ministerie van Onderwijs. Boereboom reageerde
positief en realiseert zich dat het veel vraagt om de verpleeghuiszorg te vernieuwen, aansluitend bij de maatschappelijke vraag. Meer gericht op de mensen om wie het gaat, op wat voor ieder van hen persoonlijk van betekenis is. Dat vraagt maatwerk voor iedereen: voor bewoners, hun naasten, medewerkers en voor de zorgorganisaties. En het vraagt dus ook maatwerk voor docenten en onderwijsorganisaties.

Leervragen studenten centraal

In het zorgonderwijs moeten de leervragen van studenten centraal staan, op basis van de ervaringen die zij zelf opdoen in de praktijk. Het vraagt om rekening te houden met hun unieke levenservaring. Hoe zorg je ervoor dat ieder een eigen leerweg kan gaan en toch een diploma krijgt dat in heel Nederland geldig en bruikbaar is? Het begint voor de zorg- en onderwijsorganisaties met een gezamenlijke visie op zorg en de bereidheid om als onderwijsorganisaties responsief te zijn. En het vraagt bestuurlijk lef, partnerschap en doorzettingsvermogen.