Jolanda van Duijn-van Egmond is werkbegeleider bij de afdeling Esdoorn van Topaz Overduin in Katwijk. Ze zit vol overtuiging in maar liefst vier werkgroepen die ‘iets’ doen met Waarde-vol Onderwijs®. “Het is heel inspirerend om samen te werken aan vernieuwend zorg- en welzijnonderwijs!”

Al sinds 2001 werkt Jolanda als werkbegeleider bij Topaz. “Een prachtige baan”, vindt zij zelf. “Het is fijn om aankomende professionals te ondersteunen bij hun ontwikkeling. Ik werk altijd samen met leerlingen of stagiaires. In overleg kijken we samen waaraan zij behoefte hebben, waar coaching nodig is. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij de dagelijkse verzorging, bij het toepassen van een benaderingswijze, het schrijven van zorgplannen, verpleegtechnische vaardigheden of bij het ‘inzoomen’ op wat betekenisvol is voor bewoners en hun naasten. Het zijn immers vaak juist de ‘kleine dingen die het doen’, die zo ontzettend waardevol zijn.

Wat ik en het team belangrijk vinden, is dat bewoners mogen zijn wie ze zijn. Dat ze voelen en ervaren dat wij naast hen staan. Soms kun je op een simpele manier laten merken dat je iemand ziet, bijvoorbeeld met een aanraking. Iedere dag is het weer een uitdaging om de dag waardevol te maken en aan te sluiten bij de wensen en behoeften van een bewoner.”

Belevingsgericht

Binnen Topaz Overduin wordt al langere tijd belevingsgericht gewerkt, vertelt Jolanda. “We zijn dus zeker wel gewend om goed af te stemmen op de leefwereld van bewoners. Toch hoop ik dat we hierin – dankzij Waarde-vol Onderwijs – nog wat extra stapjes kunnen zetten. Studenten Waarde-vol Onderwijs leren meteen vanaf de start van hun opleiding hoe belangrijk het is om in te spelen op de belevingswereld van bewoners. Ze zijn daarom een mooie aanvulling op het team.”

Uiteindelijk zal het onderwijshervormingstraject leiden tot nog meer tijd en aandacht voor bewoners – en dus een betere kwaliteit van zorg, verwacht Jolanda. “Daar werken we met alle betrokkenen in elk geval hard aan.”

Vier werkgroepen

Jolanda is, samen met een teamleider zorg en verpleegkundige, het aanspreekpunt voor Waarde-vol Onderwijs (WVO) bij Esdoorn (een afdeling met 32 bewoners met dementie). Ze maakt deel uit van maar liefst vier werkgroepen die zich bezighouden met dit onderwijsvernieuwingsproject.

De eerste is de werkgroep Onderwijs. Deze bestaat uit docenten van mboRijnland, praktijkopleiders en werkbegeleiders van Topaz, ActiVite en DSV|verzorgd leven, WVO-projectleider Mieke Hollander en de deelprojectleiders van de zorgorganisaties. “Ongeveer een keer per twee weken komen we bij elkaar, steeds zo’n anderhalf uur”, vertelt Jolanda. “Die tijd wordt altijd goed benut! We overleggen vooral over grote lijnen: hoe we het project neerzetten op de pilotafdelingen, waar we tegenaanlopen en hoe we dat willen oplossen, hoe we dit vernieuwende onderwijs in lijn brengen met de kwalificatiedossiers. Superleuk en inspirerend!”

Daarnaast maakt Jolanda deel uit van de subgroep Praktijkleren (samen met een praktijkopleider van ActiVite, een onderwijsontwerper van mboRijnland en Aart Eliens van de projectgroep Waarde-vol Onderwijs). “Eens per week komen we bij elkaar. We bespreken vooral hoe je de theorie van school naar de praktijk vertaalt. En hoe je de praktijk een plek geeft in het onderwijs. Daarnaast komen er praktische randvoorwaarden aan bod, bijvoorbeeld of alle studenten wel laptops hebben.”

Verder zit Jolanda nog in twee Topaz-werkgroepen. In de eerste overleggen praktijkopleiders en werkbegeleiders van de pilotlocaties (Overduin en Munnekeweij) met elkaar. In de tweede stemmen teamcoaches, praktijkopleiders, werkbegeleiders en verpleegkundigen van twee pilotafdelingen van Overduin (Esdoorn en Arabis, voor bewoners met de ziekte van Huntington) onderling af. “We willen leren van elkaars ervaringen”, aldus Jolanda.

Blijven ontwikkelen

Is het niet wat veel, al die werkgroepen? “Dat valt reuze mee”, lacht Jolanda. “Het is vooral erg mooi om zo intensief bij dit onderwijshervormingsproject betrokken te zijn. Bovendien: als je nóg betere zorg voor je bewoners wil bewerkstelligen – en dat willen we uiteindelijk met dit project – wil je daar ook alles voor doen. Daarom maak ik graag deel uit van deze vier werkgroepen. Bovendien zie ik het als een kans om mijn eigen kennis verder te verbreden en te verdiepen. Dat vind ik belangrijk; ik wil me graag blijven ontwikkelen.”

Per maart gaat Jolanda de opleiding tot praktijkopleider doen bij de Hogeschool Leiden. “Als ik deze opleiding heb afgerond, mag ik niet alleen studenten begeleiden, maar ook werkbegeleiders coachen”, vertelt ze. “Hopelijk kan ik vanuit die bredere blik dan nog meer bijdragen aan Waarde-vol Onderwijs.”

“Veel zin om mee te werken”

Inmiddels zijn de eerste zes studenten Waarde-vol Onderwijs begonnen binnen Topaz Overduin: drie op Esdoorn en drie op Arabis. “Je ziet dat deze studenten echt ruim de tijd nemen voor bewoners”, vertelt Jolanda. “Ze zijn gestart in de huiskamers, waar ze observeren waar bewoners behoefte aan hebben. Daar stemmen ze vervolgens hun gedrag en handelen op af. Dat gaat best goed, al merk ik dat ze het soms nog lastig vinden bij bewoners die in een verder gevorderd stadium van dementie zijn.

Ook merk ik dat studenten nog wat zoekende zijn, dat ze behoefte hebben aan meer houvast. Anders dan de reguliere leerlingen en stagiaires hoeven ze namelijk niet meteen met schoolopdrachten aan de slag. Ik signaleer ook, dat zij dolgraag al zorghandelingen zouden willen verrichten. Maar ze missen nog de juiste kennis en vaardigheden. Vanaf volgende week gaan ze wel meelopen en -kijken in de zorg. Ze hebben er veel zin in; ik merk dat ze graag echt zouden meewerken om een bewoner zo op een andere manier te leren kennen. Zover is het nog niet, maar in de werkgroepen gaan we uiteraard kijken hoe we aan deze behoefte tegemoet kunnen komen.”

_{Tekst: Femke van den Berg. Bovenste kleine foto verkregen van Jolanda.}